Cardamine quinquefolia (Hanım gömleği)

Cardamine quinquefolia (Hanım gömleği), Turpgiller ailesine bağlı Acıtere cinsinden genellikle 15 ila 45 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde yaprakları teleksi, yaprakçıklar 2 ila 3 çift halinde, mızraksı, düzensiz testere dişli ve kirpiklidir. Çiçekler 6 ila 15 arası sayıda salkım halindedir. Taç yapraklar 14 ila 18 mm uzunluğundadır. Cardamine bulbifera’dan boyutunun küçük olması ile ayrılmaktadır. Ayrıca gövdedeki küçük soğancıklar görülmez, çiçeklerin altındaki yapraklar sarmaldır ve taç yapraklar leylak ya da pembe renklidir.

Gözlem bilgileri#

Cardamine quinquefolia doğal olarak Doğu Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde Batı Avrupa’ya da yayılmıştır. Ormanlık alanlar, çalılıklar ve dere kenarlarında görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gölcük ve Kartepe ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca kakule anlamına gelir. Kakule, Zingiberaceae ailesine bağlı bir dizi bitkinin tohumuna verilen addır. Tohumların görünüm ve lezzet bakımından kakuleyi andırmalarına işaret eder. Epitet Latince beş yapraklı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün teleksi yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “Dentaria foliis omnibus pinnatis, foliolis lanceolatis acutis inaqqualiter dentatis quinis” olarak belirtilmiştir. Bitki için önerilen hanım gömleği adı aslında Cardamine pratensis türü için uygun görülen bir isimdir. Bitki Ortaçağ Avrupa’sında hanım önlüğü olarak bilinirdi. Türün çiçeklerinin smock adı verilen önlüklere benzemesine işaret eder.