Campanula rapunculoides subsp. cordifolia (Kacaftra)

Campanula rapunculoides subsp. cordifolia (Kacaftra), Çançiçeğigiller ailesine bağlı Çançiçeği cinsinden genellikle 120 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde basit, dik, hafif tüylü ve yapraklar kısa tüylüdür. Taban yaprakları üçgensi, dar, yüreksi ya da yuvarlak tabanlı, pürüzlü kenarlı ve 12 cm uzunluğundadır. Üst yapraklar sapsız, mızraksı ve kısa saplıdır. Çiçeklenme, baş aşağı duran çok sayıda çiçek halindedir. Çiçekler parlak mavi ya da nadiren beyaz renklidir. Bunlar 2 ila 4 cm uzunluğunda, kısa saplı ve bırahte koltukları tarafındadır. Bırahte yapraklardan oldukça farklı ve kısadır. Çanak yapraklar mızraksı ila yumurtamsı mızraksı arası, düz ve tabanda 2.5 mm genişliğindedir. Taç 1 ila 2,3 cm uzunluğunda, çan biçiminde ve beş derin lobludur. Agresif ve kolay yayılan bir bitki olması nedeniyle kısa sürede istilacı hale gelir. Dilimizde kacaftra adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Türkiye ve Kafkasya’da yayılış gösterir. Orman açıklıkları, çalılıklar ve kayalık yamaçlarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 400 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Başiskele ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince küçük çan anlamına gelir ve açık bir şekilde cins içinde yaygın olan taç yapısına işaret eder. Epitet Antik Yunanca Campanula rapunculus’a benziyor anlamına gelir ve bu bağlamda türün, Campanula rapunculus (Firenk salatası) ile yakınlığına işaret eder. Özgün tanımda bu “Campanula hortensis, rapunculi radice” olarak belirtilmiştir. Alttür epiteti ise Latince yürek yapraklı anlamına gelir ve türden ayırt edici özelliğini vurgular. Özgün tanımda bu “folia radicalia et inferiora cordata” olarak belirtilmiştir.

Kullanımı#

Yaprak, kök ve sürgünler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. C vitamini bakımından zengindirler. Çiçekli gövdeler karın ağrısı, şişkinliğe ve vücut ağrılarına karşı kullanılır. Kaynatıldıktan sonra karın bölgesine uygulanır ve sarılır.