Bupleurum flavum (Sarı şeytan)

Bupleurum flavum (Sarı şeytan), Maydanozgiller ailesine bağlı Şeytanayağı cinsinden 10 ila 100 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde dik ve dallıdır ancak alttaki dallar daha kısadır. Gövde yaprakları 3 ila 8 cm uzunluğunda, 1,5 ila 3 mm genişliğinde ve şeritsidir. Kollar 3 ila 8 arası sayıdadır ve uzunlukları oldukça farklıdır. Bırahte 3 ila 5 arası sayıda ve 6 ila 15 mm uzunluğundadır. Şemsiyecikler 5 ila 9 arası sayıda çiçeklidir. İkincil bırahte 5 adet, eliptik ila yumurtamsı, testere dişli kenarlı, çiçek zamanı parlak sarı renkli, 5 ila 8 mm uzunluğunda ve 3 damarlıdır. Taç yaprak sarı renkli, 0,7 ila 0,9 mm uzunluğunda, dar ve iki parçalıdır. Dilimizde sarı şeytan adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bupleurum flavum doğal olarak doğu Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Çalılık, step ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda Çayırova ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca öküz kaburgası anlamına gelir. Yaprakların sert olmasına işaret eder. Diğer bir seçenek Antik Yunanca öküzün yanında anlamına gelir. Bu isim, büyükbaş hayvanların bitkiyi iştahla tüketmesi nedeniyle ilk defa Nicander tarafından kullanılmıştır. Cinsin Türkçe adı olan şeytanayağının kaynağı doğrusu bizim için meçhul. Muhtemelen cinsin gösterişli bırahteleri ayağa benzetildi. Bazı türler için tercih edilen şeytanyıldızı bu olasılığı daha güçlü hale getiriyor, çünkü bırahteler gerçekten klasik yıldız biçimindedir. Ancak şeytan tercihi hâlâ meçhul… Epitet Latince sarı anlamına gelir ve bu bağlamda türün parlak sarı renkli çiçeklerine işaret etmektedir.