Asyneuma rigidum (Nujdan)
Asyneuma rigidum (Nujdan) genelde yüksek rakımlardaki kayalık alanlarda görülen ve yaz aylarında çiçek açan bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Asyneuma rigidum: 05/07/2025; Kuzuyayla; 1300 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Asterales
- Aile:
Campanulaceae
- Cins:
Asyneuma
- Literatür:
Opred. Rast. Kavk.: 426 (1949).
- Yazar:
(Willd.) Grossh.
- Dağılım:
- Sıra:
- Eşadlar:
Asyneuma rigidum (Nujdan), Çançiçeğigiller ailesine bağlı Çiçeklideğnek cinsinden genellikle 20 ila 60 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Sivilceli ya da pürüzlü havlı ya da nadiren çıplak bir bitkidir. Gövdeler dik ya da yükselici ve genellikle basittir. Yapraklar için alt gövde yaprakları en büyük olanlarıdır, bunlar oldukça değişken boyut ve biçimlerde, mızraksı ila dar biçimde yumurtamsı ya da eliptik, dişli kenarlı ve sapsız ya da kısa saplıdır. Orta gövde yaprakları benzer, çoğunlukla şeritsi mızraksı, daha küçük ve sapsızdır. Çiçekler neredeyse sapsız, tek ya da 2 ila 4 adet çiçekten oluşan kümeler halinde ve salkım başak çiçek durumundadır. Çanak lobları mızraksı ve diktir. Kapsül elipsoit ya da ters koniksi, yivli, sivilceli ya da çıplak ve tepeden açılmaktadır. Tohumlar elipsoit, düzleştirilmiş, açık kahverengi ve parlaktır. Dilimizde nujdan adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Türkiye, Ortadoğu ve Kafkasya’da yayılış gösterir. Ormanlık alanlar, kayalık yamaçlar, stepler ve makiliklerde görülen bitki umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 400 ila 1600 metre arasındaki rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca birlikte değil anlamına gelir. Tacın bölünmüş yapısına işaret eder. İsim tercihi aynı aileden olan ve birleşik loblara sahip Phyteuma cinsi ile bir karşıtlık oluşturmaya yöneliktir. Epitet Latince sert anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret etmektedir. Özgün tanımda bu “Rapunculus orientalis altissimus, folio glabra et rigido” olarak belirtilmiştir.