Apocynum venetum subsp. sarmatiense (Pembekız)

Apocynum venetum subsp. sarmatiense (Pembekız), Zakkumgiller ailesine bağlı Pembekız cinsinden genellikle 40 ila 240 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde çıplak, sürünücü rizomlu, dik ve dallıdır. Yaprakların biçim ve boyu hayli değişkendir. Bunlar darca yumurtamsı, dikdörtgensi mızraksı ya da darca mızraksı, 2 ila 7 cm uzunluğunda ve 6 ila 25 mm genişliğinde ve kenarları minik dişlidir. Yaprak sapı 2 ila 6 mm uzunluğundadır. Çiçek kurulu gevşek, çok dallı ve çok çiçeklidir. Çanak lobları sivridir. Çiçekler pembe renklidir. Dilimizde pembe kız adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Doğu Avrupa ile Ortadoğu arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Deniz kıyıları ve dere kenarlarındaki çakıllık bölgelerde görülmektedir. Umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca köpekten uzak anlamına gelir. Bitkilerin köpekler için zehirli olduğuna dair inanışa işaret eder, bitkilerin zehirli oldukları doğrudur ancak bu bilimsel düzeyde kanıtlanmış bir bilgi değildir. Epitet Latince Venedik, İtalya anlamına gelir. Bu, özgün tanımda “Habitat in Adriatici maris insulis” cümlesi ile belirtilmiştir. Alttür epiteti ise Latince Sarmatya anlamına gelmektedir ve açık bir şekilde alttürün yayılış yeri olan kadim Sarmatya bölgesine dikkat çekmektedir.

Kullanımı#

Yaprakları hipertansiyon tedavisi kullanılmıştır. Bunun yanında idrar söktürücü, kalbi güçlendirici ve hipotansiftir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, uykusuzluk ve aşırı sinirli hallerde başvurulmuştur. Tüm parçaları zehirlidir. Kabuğundan elde edilen lifler özellikle çanta yapımında kullanılmıştır. Bu lif ipek gibi parlak, rami gibi pürüzsüz, kaşmir gibi esnek ve pamuk gibi yumuşaktır.