Site icon Kocaeli Bitkileri

Delphinium consolida subsp. paniculatum (Horoz kuyruğu)

Delphinium consolida subsp. paniculatum

Delphinium consolida subsp. paniculatum: 02/06/2023; Bayındırlık; 108 m.; çayır. © Hüseyin Doğan

Tanımı

Halihazırda bazı kaynaklarda Consolida regalis adı ile geçmektedir. 30 ila 80 cm büyüyebilir. Gövde dik, ince ve çatal dallıdır. Kökü oldukça uzundur ve bu nedenle kuraklığa dayanıklıdır. Salkım birkaç çiçekten oluşur. Yapraklar almaşlı dizilişli, derin kesikli şeritsi ve sivridir. Bırahteler düzdür ve saptan daha kısadırlar. İkincil bırahteler almaşlı dizilişlidir ve çiçeklerin tabanına erişmezler. Çiçekler 20 ila 26 mm uzunluğunda ve menekşe mavisi rengindedir. Mahmuz, üstteki çanak yapraktan daha uzundur. Taç üç lobludur ve yanal loblar yuvarlaktır. Folikül ters yumurtamsı dikdörtgensi, uzun gagalı ve yarı diktir. Güneşli bölgeleri ve kuru ya da nemli toprakları tercih eder.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak batı Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Tarla, çayır ve yol kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Ekili alanlara bağlı olan tür bu alanlarda kullanılan ilaçlar nedeniyle sürekli kan kaybetmektedir. Haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde horozkuyruğu, tarla hazeranı ve yabani kuş ayağı adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca rahim ve/veya yunus balığı anlamına gelir. Bu durumda mahmuzun şeklinin yunus balığının dorsal yüzgecine benzemesi ile bağ kurulmuş gözüküyor. Bitkiler ayrıca rahim sorunlarının tedavisinde de kullanılmış olabilir, geleneksel bitki isimleri çoğunlukla tedavi ettikleri hastalıklarla bağlantılı isimlere sahiptir. Cinsin Türkçe adı olan hezaren Farsça kökenlidir ve bin renkli anlamına gelir. Gerçekten de Delphinium türleri çiçekleri mavi, mor, kırmızı, beyaz ve sarı renklerinde olur. Türkçe adı olan mahmuzotu, ailenin büyük bölümünde görülen çiçeklerin mahmuzlu yapısına işaret eder. Cinsin uluslararası yaygın adı da bu bağlamda olarak “larks spur”dur. Tür adı Latince pekiştirme anlamına gelir. Türün yara iyileştirici özelliğine işaret eder. Alttür adı ise Latince küme halinde anlamına gelir. Gövdenin üst bölümünün yoğun dallı yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “caule altissimo stricto superne paniculato” olarak belirtilmiştir.

Tıp

Müshil etkilidir. Haricen cilt parazitlerini gidermek için uygulanır. Tohumları parazit düşürücü, idrar söktürücü, uyuşturucu ve damar genişleticidir. Ödem ve astım vakalarında kullanılmıştır.

Dikkat

Fotoğrafları

Exit mobile version