Tanımı
2,5 metre büyüyebilir. Gövde pürüzsüz, yeşil ve içi boştur. Gövdenin alt yarısında genellikle kırmızı ya da mor lekeler görülür. Bitkinin tamamı tüysüzdür. Yapraklar iki ila dört arası teleksi, ince bölünmüş ve dantelsi, üçgensi biçimli, 50 cm uzunluğunda ve 40 cm genişliğindedir. Çiçekler küçük, beyaz ve 10 ila 15 cm uzunluğunda şemsiye kümeler halindedir. Yapraklar ve kök ezildiğinde hoş olmayan bir koku ortaya çıkar. Çiçekler erseliktir. Tohumlar yaz aylarında doğrudan dışarı ekilebilir. Bunlar güz aylarında olgunlaşır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa ve Kuzey Afrika’da yayılış gösterir. Ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Ormanlık ve sulak alanların civarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Tıp
Ağrı ve spazm giderici, tetanoz, sara, trigeminal nevralji ve kore hastalığı gibi rahatsızlıklarda başvurulur. Yutulduğunda vertigoya neden olur. Yatıştırıcıdır. Geleneksel olarak kansere karşı kullanılır.
Dikkat
Zehirli ve ölümcül bir bitkidir. Zehir doğrudan solunum sistemine saldırır ve ölüm boğulma yoluyla olur. Toksinler uçucudur ve kurulduğunda ya da pişirildiğinde yok olur.
Bilgi
Pontus kralı Clearchus, esirlere zorla baldıran yedirerek deney yapmaktaydı. Sokrates’in de baldıran tüketerek yaşamına son verildiğine inanılmaktadır.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca baldıran anlamına gelir. Aynı dildeki baş dönmesi anlamına gelen konas kelimesinde geliyor olması muhtemeldir. Bitki tüketilirse baş dönmesine sebep olur. Tür adı Latince benekli anlamına gelir. Bitkinin gövdesinde çoğunlukla mor benekler görülür. Bu benekler, oldukça zehirli olan bitkinin teşhis edilebilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca baldıran zehirlenmesine bağlı olarak hayatını kaybedenler vücutlarında benekler görülür.
Türkçe adları
Dilimizde baldıran, ağı otu, ağu otu, hırhındilik, körek, şemsiye otu ve yılan otu adları ile bilinmektedir.
Gıda
Yapraklar pişirilerek tüketilebilir.
Fotoğrafları
© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.
Görüşünüzü Yazın