Commelina communis (Mahmuza)

derleyen:

Tanımı

1 metre kadar uzayabilir. Yaprak kılıfı tüysüz, yaprak ayası mızraksı ya da mızraksı yumurtamsıdır. Gövde tabana paraleldir. İnvolusel bırahteler karşılıklı dizilişli, 1,5 ila 4 cm uzunluğunda, saplı, yüreksi, kıvrık, tüylü ve uçları sivridir. Taçta üç taç yaprak görülür. Üstteki iki taç yaprak mavi renkli ve 15 mm, alttaki taç yaprak ise beyaz renkli ve 5 mm uzunluğundadır. 3 adet ercik görülür. Tohumlar kahverengi ile sarı rengi arasındadır. Nemli bölgeleri tercih eder. Tohumlar ağustos ile eylül aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Tohumlar 20 derece 4 ila 5 haftada olgunlaşır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak doğu Asya’da yayılış gösterir ancak Türkiye’de doğallaşmıştır. Özellikle çay bahçelerinde görülen türün, Camellia sinensis (çay) ile taşınmış olması mümkündür. [HaritaSinonimler] Dere ve yol kenarlarında görülür. Dilovası, Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlenmiştir. Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde asya gün çiçeği ve mahmuza adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince Commelin’lere anlamına gelir. 23 Nisan 1629 – 19 Ocak 1692 yılları arasında yaşamış Jan Commelin ve 14 Ekim 1668 – 25 Aralık 1731 yılları arasında yaşamış Caspar Commelin adlı iki Hollandalı bitki bilimci kardeşe adanmıştır. Üç taç yapraktan sadece üstteki ikisi renklidir (mavi) ve her bir taç yaprak bir kardeşi simgelemektedir. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün cins özelinde yaygın olarak görülmesine işaret eder.

Gıda

Yapraklar, çiçekler ve genç sürgünler çiğ veya pişirilerek yenilebilir.

Tıp

Yapraklar yatıştırıcı, idrar söktürücü ve ateş düşürücüdür. Boğaz ağrısı ve bademcik iltihabını hafifletmek için gargara olarak kullanılır. İshal ve ateş vakalarında başvurulur. Antibakteriyeldir.

Bilgi

Çiçeklerinden mavi boya elde edilir, bu boya Japonya’da kimonoları boyamak için kullanılır.

Fotoğrafları