Özet
Commelina communis (Mahmuza) genelde nemli duvar diplerinde görülen ve yaz ortasından güz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Bitkiler
Telgrafçiçeği takımı
Telgrafçiçeğigiller
Mahmuza
Tanımı
Commelina communis (Mahmuza) genellikle 1 metre kadar uzayabilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde sürünücü, yayık ve çok sayıda dallıdır. Yaprak kılıfı tüysüz, yaprak ayası mızraksı ya da mızraksı yumurtamsıdır. Gövde tabana paraleldir. İnvolusel bırahteler karşılıklı dizilişli, 1,5 ila 4 cm uzunluğunda, saplı, yüreksi, kıvrık, tüylü ve uçları sivridir. Taçta üç taç yaprak görülür. Üstteki iki taç yaprak mavi renkli ve 15 mm, alttaki taç yaprak ise beyaz renkli ve 5 mm uzunluğundadır. 3 adet ercik görülür. Tohumlar kahverengi ile sarı rengi arasındadır. Nemli bölgeleri tercih eder. Tohumlar ağustos ile eylül aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Tohumlar 20 derece 4 ila 5 haftada olgunlaşır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Doğu Asya’da yayılış gösterir ancak Türkiye’de doğallaşmıştır. Özellikle çay bahçelerinde görülen türün, Camellia sinensis (çay) ile taşınmış olması mümkündür. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Dere ve yol kenarlarında görülen bitki umumiyetle temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Dilovası, Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde asya gün çiçeği ve mahmuza adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince Commelin’lere anlamına gelir. 23 Nisan 1629 – 19 Ocak 1692 yılları arasında yaşamış Jan Commelin ve 14 Ekim 1668 – 25 Aralık 1731 yılları arasında yaşamış Caspar Commelin adlı iki Hollandalı bitki bilimci kardeşe adanmıştır. Üç taç yapraktan sadece üstteki ikisi renklidir (mavi) ve her bir taç yaprak bir kardeşi simgelemektedir. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir ve bu bağlamda türün cins özelinde yaygın olarak görülmesine işaret eder.
Gıda
Yapraklar, çiçekler ve genç sürgünler çiğ veya pişirilerek yenilmektedir.
Tıp
Yapraklar yatıştırıcı, idrar söktürücü ve ateş düşürücüdür. Ayrıca boğaz ağrısı ve bademcik iltihabını hafifletmek için gargara olarak kullanılmıştır. İshal ve ateş vakalarında başvurulmuştur. Bunun yanında antibakteriyeldir.
Bilgi
Çiçeklerinden mavi boya elde edilmekte ve bu boya Japonya’da kimonoları boyamak için kullanılmaktadır.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın