Clinopodium vulgare (Yabani fesleğen)

Tanımı

20 ila 70 cm büyür. Rizomlu, dik tüylü gövdeli ve karşılıklı yapraklıdır. Yapraklar tüylü, yumurtamsı ya da mızraksı şekilli ve kısa saplı veya sapsızdır. Çiçek halkaları yoğun çiçeklidir. Çiçekler kısa saplı, beş taç ve çanak yapraklıdır. İki dudaklı çiçekler pembe, eflatun ve mor olabilir. Tohumlar ağustos ve eylül arası olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Kokusu zayıftır. Tohumlar 21 derecede 2 haftada çimlenir. -18 dereceye kadar dayanıklıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak batı Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yamaçlar, orman açıklıkları ve çayırlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde yabani fesleğen adı ile bilinmektedir.

Gıda

Yaprakları, yemeklerde aroma olarak kullanılır. Bitki çayı olarak tüketilir. Yapraklar salatalara eklenir.

Bilgi

Yapraklarında sarı ve kahverengi boya elde edilir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yatak ayağı anlamına gelir. Çiçek ve gövdelerin birlikte yatak ayaklarını andırmasına işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün yayılış alanının genişliğine işaret eder.

Tıp

Kalp uyarıcı, balgam söktürücü, şişkinlik azaltıcı ve terletici olarak kullanılır. Antibakteriyeldir. Yara iyileştiricidir. Bitki demlenerek zayıf sindirim sorununun üstesinden gelmeye yardımcı olur. Büzücü, kardiyotonik, gaz giderici, terlemeyi arttırıcı ve balgam söktürücüdür. Üst bölümler kaynatılarak karın üzerine uygulanarak sarılır ve karın ağrısında kullanılır. Clinopodium vulgare ve Lamium purpureum üst bölümleri kaynatılarak karın üzerine uygulanarak sarıldığında mide ağrısı tedavisinde etkilidir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.