Özet
Clinopodium vulgare subsp. orientale (Kamış fesleğen) genelde yüksek rakımlarda görülen ve yaz aylarında çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Clinopodium vulgare subsp. orientale (Kamış fesleğen) halihazırda Türkçe kaynaklarda Clinopodium vulgare subsp. arundanum adı ile geçmektedir. Genellikle 20 ila 70 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Gövdeler dik ve havlı ya da yoğun biçimde cılız tüylüdür. Yapraklar yumurtamsı ya da yumurtamsı dikdörtgensi, tabanda küt ya da küt kesik ve kenarları sığ ya da belirgin biçimde testere dişlidir. Çiçek halkaları yoğun çiçeklidir. İkincil bırahteler şeritsi, çanak ile eşit uzunlukta ve sorguçludur. Çanak 7 ila 12 mm uzunluğunda, yoğun biçimde kıllı cılız tüylü ve alt dişler 2 ila 5,5 mm uzunluğunda iken üst dişler 1,5 ila 4 mm uzunluğundadır. Taç 11 ila 20 mm uzunluğunda, mor renkli ve çanağın 2 ya da 3 katı uzunluktadır.
Anahtar
Aç
1. Çanak 7-9,5 mm, alt dişler 2-4 mm, üst dişler 1,5-2 mm subsp. vulgare
1. Çanak 9,5-12 mm, alt dişler 4-5,5(-7) mm, üst dişler 2,5-4 mm subsp. arundanum (subsp. orientale)
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Fransa ile İran arasında kalan bölgede yayılış göstermektedir. [Harita, Sinonimler] Yamaçlar, orman açıklıkları ve çayırlarda görülen bitki umumiyetle haziran ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 700 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gölcük ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adları
Dilimizde kamış fesleğen adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca yatak ayağı anlamına gelir. Çiçek ve gövdelerin birlikte yatak ayaklarını andırmasına işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir ve bu bağlamda türün yayılış alanının genişliğine işaret etmektedir. Alttür adı Latince doğulu anlamına gelir ve açık bir şekilde alt türün yayılış alanına dikkat çekmektedir.
Gıda
Yaprakları, yemeklerde aroma olarak kullanılır. Bitki ayrıca çay olarak tüketilmiştir. Bunun yanında yaprakları salatalara eklenmiştir.
Tıp
Kalp uyarıcı, balgam söktürücü, şişkinlik azaltıcı ve terletici olarak kullanılır. Antibakteriyeldir. Yara iyileştiricidir. Bitki demlenerek zayıf sindirim sorununun üstesinden gelmeye yardımcı olur. Büzücü, kardiyotonik, gaz giderici, terlemeyi arttırıcı ve balgam söktürücüdür. Üst bölümler kaynatılarak karın üzerine uygulanarak sarılır ve karın ağrısında kullanılır. Clinopodium vulgare ve Lamium purpureum üst bölümleri kaynatılarak karın üzerine uygulanarak sarıldığında mide ağrısı tedavisinde etkilidir.
Bilgi
Yapraklarından sarı ve kahverengi boya elde edilmiştir.
Bir yanıt yazın