Bitkiler › Ballıbaba takımı › Ballıbabagiller › Yabanifesleğen › Kayrakçayı
Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Avrupa-Sibirya elementi.
Baz kaynaklarda Acinos arvensis olarak geçmektedir. 10 ila 30 cm büyüyebilir. Genellikle çok gövdelidir. Gövde dik ya da yükselici, yuvarlak dört açılı, tüylü ve genellikle kırmızımsı menekşe renklidir. Hoş kokulu bir bitkidir. Taç morumsu, 7 ila 10 mm. uzunluğunda, kaynaşık, iki dudaklı, uzun tüplü ve tüylüdür. Üst dudak düz, alt dudak beyaz lekeli, 3 loblu, merkez lob yanal loblardan daha büyük, çentik uçludur. Çanak silindirik, kıvrık, tabanı oval, iki dudaklı, 11 ila 13 arası damarlı, 5 loblu, üst dudağın üç lobu, alt dudağın iki lobundan daha kısadır. Ercik 4 adet olup, ikisi uzun ikisi de kısadır. Çiçek kurulu başak benzeridir ve ayrı koltuklarda oluşur. Yapraklar karşılıklı dizilişli ve kısa saplıdır. Yaprak ayası darca yumurtamsı mızraksı, neredeyse eliptik, düz kenarlı ya da seyrekçe sığ dişli, iki yüzeyi de kısa tüylüdür.
Bitki doğal olarak Kafkasya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Yol kenarı, yamaçlar ve kayalık bölgelerde görülür. Gebze ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Kayrakçayı adı ile bilinmektedir.
Haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Antik Yunanca yatak ayağı anlamına gelir. Çiçek ve gövdelerin birlikte yatak ayaklarını andırmasına işaret eder. Tür adı Antik Yunanca güzel kokulu anlamına gelir. İlk defa Dioscorides tarafından çok güçlü kokulu bir kedinanesini tanımlamak için kullanılmıştır.
Çiçekli bölümler salatalara eklenir ya da çeşni olarak kullanılır.
İdrar söktürücü, diş ağrısı giderici, deri kızartıcı ve mide ağrısı geçiricidir. Elde edilen yağı çürük dişlere damlatılarak diş ağrısını gidermek için kullanılmıştır. Çocukların banyo suyuna eklenerek güçlendirici olarak kullanılır.
Görüşünüzü Yazın