Tanımı
50 ila 150 cm büyüyebilir. Gövde dallı, ağsı tüylü, kanatlıdır. Orta gövde yaprakları dikdörtgensi, derin teleksi, yanal loblar dişli, 3 ila 6 çiftli, üçgensi ila darca üçgensi, yanal ve terminal loblar 2 ila 16 mm uzunluğunda dikenlidir. Yanal dallar 1 ila 8, 1 ila 6 başlı, üst yapraklar 0 ila 3 sayıda ve involukruma eşit ya da daha kısadır. İnvolukrum dik, yumurtamsı, çökük, küresel ila geneişçe ters yumurtamsı ve 20 ila 50 mm uzunluğundadır. Filari seyrek ya da yoğun ağsı tüylü, 9 ila 11 sıralıdır. Çiçekler pembemsi mor ya da mor renkli, 24 ila 33 mm uzunluğundadır. Kapçık 3,5 ila 4,5 mm uzunluğundadır. Sorguç 19 ila 29 mm uzunluğundadır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa, Asya ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Orman açıklıkları, sulak alanların civarı ve yol kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve ekim ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adı
Dilimizde yaygın kangal ve su dikeni adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca şişmiş damar anlamına gelir. Cinse bağlı bazı türlerin damar şişmeleri vakalarında tedavi amacıyla kullanılmalarına işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Bitkinin, (ilk tanımlandığı cins olan Carduus) cins özelinde daha yaygın bir dağılım alanına sahip olmasına işaret eder.
Gıda
Kök pişirilerek tüketilebilir. Genç yapraklar gece boyunca tuzlu suya batırılabilir ve daha sonra pişirilerek yenilebilir. Çiçek tomurcukları pişirilerek tüketilebilir. Soyulmuş gövde haşlanarak tüketilebilir.
Tıp
Kaynatılarak romatizmal eklemlerin tedavisinde bitkisel buhar olarak kullanılmıştır. Hemoroid ve romatizma tedavisinde kullanılır. Lapa haline getirilerek iltihap ya da yaralara uygulanır.
Bilgi
Çiçekler demlenerek keçi sütünden peynir elde etmek için kullanılır. İç kabuğundan kağıt elde edilir. Sorguçlar çıra ikamesi olarak kullanılır.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın