Dünek
Anahtar kelimeler: Nadir bitki, Yenilebilir bitki, Akdeniz elementi.
Dolaşım
Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Hindiba › Dünek
Dağılımı
Bitki doğal olarak Avrupa, Asya ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
5 ila 60 cm büyüyebilir. Seyrek havlı ila ülgerlidir. Taban yaprakları kısaca saplı, ters yumurtamsı dikdörtgensi ve dişlidir. Gövde yaprakları sapsız ya da sarılıcı, oval mızraksıdır. Çiçek başları 2 ila 3 cm genişliğinde, tek ya da 2 grup halinde, koltuklarda ya da sap üzerindedir. İnvolukrum 3 ila 4,5 mm genişliğindedir. Filariler tüysüz ya da ülgerli, dıştakiler oval, içtekiler mızraksı ve dıştakilerin 1,5 ila 2 katı uzunluğundadır. Kapçık ters oval ila silindirik ve sorgucun dört katı uzunluktadır.
Gözlem
Kayalık yamaçlar ve tarlalarda görülür. Gebze ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Dünek, Akkanak.
Çiçek zamanı
Nisan-Ağustos ayları.
Yükseklik
0-1600 metre arası.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi belli değildir. Antik Yunanca orijinli bir kelimedir ve yenilebilir hindibaları tanımlamak için kullanılmıştır. Plinius bitkiye Mısır’da “cichorium” dendiğini kaydeder. Antik Mısır’da hayli yaygın olarak tüketilen bir sebzeydi. Cinsin Türkçe yaygın adı olan “hindiba” Antik Yunanca entubon (ἔντῠβον) orijinlidir, kelime Süryaniceye antubiya (ܐܢܛܘܒܝܐ), Arapçaya ise hindiba (هِنْدِبَا) olarak geçmiştir. Tür adı Latince “cüce” anlamına gelir. Türün, cins içindeki boyutuna işaret eder.
Mutfak
Yaprakları tüketilebilir.
Fotoğrafları
Literatür
Observationes Botanicae 4: 13, pl. 80. 1771. Jacq.