Chamaerops humilis (Bodur palmiye)

Özet

Chamaerops humilis (Bodur palmiye) özellikle soğuğa dayanıklı olması nedeniyle yaygın olarak dikilen bir peyzaj bitkisidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Chamaerops humilis (Bodur palmiye) genellikle 2 ila 5 metre büyüyebilen bir bitkidir. Hayli yavaş büyüyen bir bitkidir. Birden fazla gövde görülebilir ve gövdeler 25 cm çapa ulaşabilir. Yer altında rizomları vardır ve bunlar elsi yapraklara sahip sürgünleri üretir. Yapraklar 1,5 metre uzunluğunda, yelpazemsi ve 10 ila 20 arası yaprakçıklıdır. Yaprak sapında sivri dikenler görülür ve bunlar bitkinin büyüme noktasını otçul hayvanlarda korumaya yarar. Çiçek durumu tepededir. Çiçekler sarı renklidir. Ercik 6 ila 9 arası sayıdadır. Meyveler oval küresel ve olgunlaştıklarında turuncu ya da kahverengi renklidir. Bu bitki çoğu bitkide olduğu gibi çiçek açma zamanı geldiğinde tozlayıcıları çekmek için koku yayar ancak sıra dışı biçimde kokuyu çiçeklerinden değil yapraklarından yayar.

Meyve eti tohumun dağılmasına kadar olan süre içinde çimlenmesini engeller. Olgunlaştığında güçlü bir ekşimiş tereyağı kokusu yayar ve bu sayede porsuk ve tilki gibi meyve de tüketen etoburları kendine çeker. Ancak bu durumda tohumlarla beslenen böceklere karşı bir koruma görevi de üstlenen meyve eti ortadan kalkacaktır. Diğer taraftan etçillerin yuttuğu tohumlar daha sık çimlenmektedir. Ayrıca bunların geniş bir saha içinde dolaşıyor olmaları nedeniyle bitki daha geniş alanlara yayılma imkanını bulur.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak güneybatı Avrupa’da yayılış gösterir ancak peyzaj bitkisi olarak dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] İl genelinde peyzajlara dikilmiş örnekleri görülen bitki umumiyetle mart ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde bodur palmiye adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yerden dallı anlamına gelir. Gövdenin çoğunlukla olmamasına işaret eder. Tür adı Latince cüce anlamına gelir. Boyunun küçük ve gövdenin zaman zaman hiç olmamasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Palma humilis”tir.

Gıda

Genç yaprak sürgünleri pişirilerek tüketilmiştir. Meyvesi kurutularak tüketilebilir ancak tanen bakımından zengin oldukları için çoğunlukla büzücü olarak kullanılmaktadır.

Bilgi

Erişkin bitkilerin yapraklarından süpürge, hasır ve sepet yapılmaktadır.

Fotoğrafları