Cerastium semidecandrum (Çengel boynuzotu)

Özet

Cerastium semidecandrum (Çengel boynuzotu) genelde yüksek rakımlarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Cerastium semidecandrum (Çengel boynuzotu) genellikle 12 ila 20 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde salgılı ve salgısız tüylü ve ince bir kazık köke sahiptir. Gövde dik ia yükselici ve tabanda dallı, yapışkan ve salgılı tüylerle kaplıdır. Çiçekler 3 ila 30 arası kümeler halindedir. Yapraklar 2 ila 18 mm uzunluğunda, 1 ila 5 mm genişliğinde, ters mızraksı ila eliptik, karşılıklı dizilişli ve sapsızdır. Çiçekler 5 ila 7 mm çapında ve erseliktir. Çanak salgılı cılız tüylüdür. Çanak yapraklar yumurtamsı, tepede sivri ve kuru zarsı kenarlıdır. Taç yapraklar çanak yapraklardan hafifçe daha kısadır. Boyuncak 4 ila 5 arası sayıdadır. Kapsül silindiriktir. Tohumlar soluk sarımsı ila kırmızımsı kahverengidir. Güneşli bölgeleri ve nemli toprakları tercih eder.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Kafkasya ve Avrupa’da yayılış gösterir. Tohumları tuzlu suda uzun süre zarar görmeden kalabilir ve bu sayede bölgelerin arasındaki denizleri aşarak yayılmaktadır. Günümüzde Amerika kıtasında da yayılış göstermektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Alpin çayırlar, kumlu ve çakıllı alanlar, yol kenarı, nemli bölgeler ve yamaçlarda görülen bitki umumiyetle nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 1000 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Kartepe ilçesinden kayıt bildirilmiştir ancak biz henüz göremedik.

Türkçe adı

Dilimizde çengel boynuzotu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca boynuzlu anlamına gelir ve açık bir şekilde cinsin kapsül yapısına dikkat çekmektedir. Türkçe resmi adı olan boynuzotunun cinsin bilimsel adından türetildiği görülmektedir. Boynuzotu kavramı ayrıca damarsız bitkilere ait bir bölüm olan Anthocerotophyta için de kullanılır. Tür adı Latince yarım on anlamına gelir ve bu bağlamda türün iplikçiklerinin yarısının kısır olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “filamenta huic 5 sterilia, 5 antherifera” (iplikçiklerin beşi kısır iken beşi başçıklı) olarak belirtilmiştir.

Gıda

Genç bireyler çiçek açmadan önce toplanarak pişirilerek tüketilebilir.