Centaurium tenuiflorum (İnce gelindüğmesi)

derleyen:

Tanımı

15 ila 25 cm boylanabilen tek yıllık bir bitkidir. Tabanda rozet görülmez ya da görülürse birkaç yapraklıdır. Gövdede 5 ila 10 adet düğümlerarası bulunur ve genellikle sadece üst bölümde dallıdır. Gövde yaprakları yumurtamsı ila eliptik olup yukarı doğru artma eğilimindedir. Çiçek durumu neredeyse dik dalların oluşturduğu sıkı bir talkım ya da nadiren tek çiçeklidir. Çiçekler 7 ila 14 mm uzunluğundadır. Çanak neredeyse taç tüpü ile aynı uzunluktadır. Belirgin olmayan taban rozeti genellikle mevcut, gövdede 7 ila 10 adet düğümlerarası olup bunlar genellikle gövde yapraklarından daha uzun; çanak 6 ila 10 mm uzunluğunda, taç tüpü 7 ila 11 mm uzunluğunda, taç lobları 4 ila 9 mm uzunluğunda ve kenarları düz, koyu pembe ila mor renklidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Nemli çayırlar, yamaçlar ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde ince gelindüğmesi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adını Sentor Chiron‘dan (Χείρων) almıştır. Antik çağ kaynaklarında üst tarafı insan alt tarafı at olan yaratıklara çok sayıda atıf vardır ve bunların en meşhuru Chiron’dur. Chiron, insanoğluna tıp tanrısı Aesculapius üzerinden şifalı bitkileri öğretmiş ayrıca Hercules’in zehirli oku ile alınan bir yarayı da peygamber çiçeği ile tadavi etmiştir. Homeros, ünlü Akalı savaşçı Akhilleus’un de hocası olan Chiron’u eczacılığın babası olarak niteler ve onun şifalı bitkileri kullandığını kaydeder. Plinius ise eczacılık ve botanik bilimlerinin Chiron’a atfedildiğini yazmaktadır. Plutarkhos, Hellas’ın Magnezya şehrinde yaşayanların eczacılık konusunda hünerli olmalarını, onların Chiron’un soyundan gelmeleri ile açıklar. Tür adı Latince ince çiçekli anlamına gelir. Türün çiçek durumuna işaret eder.

Fotoğrafları