Site icon Kocaeli Bitkileri

Centaurium maritimum (Sarı gelindüğmesi)

Centaurium maritimum

Centaurium maritimum: 25/06/2017; Çenedağı; 115 m.; ormanlık. © Hüseyin Cahid Doğan.

Tanımı

5 ila 30 cm büyüyebilir. Gövde basit ya da sadece üst bölümde hafifçe dallıdır. Tabanda rozet oluşturabilir ya da bu rozet hiç görülmez. Yapraklar görece etli, 0,6 ila 2 cm uzunluğunda ve 0,3 ila 0,6 cm genişliğinde, eliptik dikdörtgensidir. Çiçek kurulu birkaç dallıdır. Çiçekler 20 ila 25 mm çapında ve saplıdır. Çanak neredeyse taç tüplerine eşit uzunluktadır. Taç sarı renklidir ve nadiren mor lekelidir. Taç lobları eliptiktir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Çalılık, yamaçlar ve deniz kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde sarı gelindüğmesi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adını Sentor Chiron‘dan (Χείρων) almıştır. Antik çağ kaynaklarında üst tarafı insan alt tarafı at olan yaratıklara çok sayıda atıf vardır ve bunların en meşhuru Chiron’dur. Chiron, insanoğluna tıp tanrısı Aesculapius üzerinden şifalı bitkileri öğretmiş ayrıca Hercules’in zehirli oku ile alınan bir yarayı da peygamber çiçeği ile tadavi etmiştir. Homeros, ünlü Akalı savaşçı Akhilleus’un de hocası olan Chiron’u eczacılığın babası olarak niteler ve onun şifalı bitkileri kullandığını kaydeder. Plinius ise eczacılık ve botanik bilimlerinin Chiron’a atfedildiğini yazmaktadır. Plutarkhos, Hellas’ın Magnezya şehrinde yaşayanların eczacılık konusunda hünerli olmalarını, onların Chiron’un soyundan gelmeleri ile açıklar. Tür adı Latince deniz anlamına gelir. Epitetin aksine sadece deniz kenarında görülmez.

Fotoğrafları

Exit mobile version