Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Peygamberçiçeği › Duman sarıbaşı
Nadir bitki, Endemik, Öksin elementi.
Gövdesi dik, ağsı kaba tüylü ve 30 ila 35 cm uzunluğundadır. Kök odunsudur. Yapraklar kaşıksı, soluk yeşil renkli, ağsı tüylü ve kenarları dümdüzdür. Taban yaprakları çiçeklenme zamanı kurumuş olur. Alt gövde yaprakları 3 ila 3,5 cm uzunluğunda sapa sahiptir. Orta ve üst yapraklar sapsızdır. Çiçek başı tektir ve gövdenin ucundadır. Çiçekler sarı renklidir. Kapçık dikdörtgensidir. Sorguç saman ila morumsu renklidir.
Bitki doğal olarak sadece Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita]
Kayalık alanlarda görülür. Nadir bir türdür. Başiskele ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Duman sarıbaşı adı ile bilinmektedir.
Mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açar.
600 ila 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Yunanca sentor (κένταυρος) kelimesinden gelmektedir ve adını Sentor Chiron’dan (Χείρων) almıştır. Antik çağ kaynaklarında üst tarafı insan alt tarafı at olan yaratıklara çok sayıda atıf vardır ve bunların en meşhuru Chiron’dur. Chiron, insanoğluna tıp tanrısı Aesculapius üzerinden şifalı bitkileri öğretmiş ayrıca Hercules’in zehirli oku ile alınan bir yarayı da peygamber çiçeği ile tadavi etmiştir. Homeros, ünlü Akalı savaşçı Akhilleus’un de hocası olan Chiron’u eczacılığın babası olarak niteler ve onun şifalı bitkileri kullandığını kaydeder. Plinius ise eczacılık ve botanik bilimlerinin Chiron’a atfedildiğini yazmaktadır. Plutarkhos, Hellas’ın Magnezya şehrinde yaşayanların eczacılık konusunda hünerli olmalarını, onların Chiron’un soyundan gelmeleri ile açıklar. Tür 1930 – 2016 yılları arasında yaşamış İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Türk bitki bilimci Faik Yaltırık’a, alttür ise Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Türk bitki bilimci Hayri Duman’a adanmıştır.
Doğan, Hüseyin (2022). Centaurea yaltirikii subsp. dumanii (Duman sarıbaşı) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/centaurea-yaltirikii-subsp-dumanii/ Erişim tarihi: 21 March 2023
bu bitkiyi şu anda nerede bulabilirim,hakkında araştırma yapacağım.
lütfen hemen cevaplayabilir misiniz?
Şu anda bulamazsınız, çiçek açtığı ayları yukarıda yazdım.
şu anda bulabileceğim bildiğiniz bunun gibi endemik bitkiler var mı
doku kültürü yapacağım da Sakarya’da oturuyorum onun için yakın yerleri arıyorum
bir de bu bitkilerden elinizde olan var mı çiçek açmış olması önemli değil
Şimdilerde Crocus sakariensis bulabilirsiniz hala, onun dışında bu ayda açan endemik tür benim bildiğim yok.
Bu bitkiyi nerede bulabilirim sizce?Bana tohumu ve taze sürgünü lazım,Sizi de meşgul ediyorum;kusura bakmayın
Örneğin Serindere Kanyonunda bulabilirsiniz.
Siz de fotoğrafları orada mı çekmiştiniz ?
bir de başka yer var mı bildiğiniz ?
aralık ayına giriyoruz,aralıkta da bulunur mu bu çiçek
Hayır, aralık ayında olmaz. Kocaeli’de bildiğim başka lokasyonu yok.