Dolaşım
Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Peygamber çiçeği
Genel bilgiler
Genellikle sağlam yapılı ve dikenli bitkilerdir. Yapraklar almaşlı dizilişli, genellikle bölünmüş ya da lobludur. Çiçekler sarı, mor ya da beyaz renklidir. Cinse bağlı bazı türler agresif istilacılardır.
Etimoloji
Cins adı Yunanca sentor (κένταυρος) kelimesinden gelmektedir ve adını Sentor Chiron’dan (Χείρων) almıştır. Antik çağ kaynaklarında üst tarafı insan alt tarafı at olan yaratıklara çok sayıda atıf vardır ve bunların en meşhuru Chiron’dur. Chiron, insanoğluna tıp tanrısı Aesculapius üzerinden şifalı bitkileri öğretmiş ayrıca Hercules’in zehirli oku ile alınan bir yarayı da peygamber çiçeği ile tadavi etmiştir. Homeros, ünlü Akalı savaşçı Akhilleus’un de hocası olan Chiron’u eczacılığın babası olarak niteler ve onun şifalı bitkileri kullandığını kaydeder. Plinius ise eczacılık ve botanik bilimlerinin Chiron’a atfedildiğini yazmaktadır. Plutarkhos, Hellas’ın Magnezya şehrinde yaşayanların eczacılık konusunda hünerli olmalarını, onların Chiron’un soyundan gelmeleri ile açıklar.
Türler
- Centaurea yaltirikii subsp. dumanii (Duman sarıbaşı)
- Centaurea ertugruliana (Ertuğrul düğmesi)
- Centaurea urvillei subsp. armata (Kötürüm)
- Centaurea thracica (Sarıbaş dikeni)
- Centaurea phrygia subsp. stenolepis (Mor serçebaşı)
- Centaurea inermis (Kuz düğmesi)
- Centaurea kilaea (Kilyos düğmesi)
- Centaurea cariensis (Acımık otu)
- Centaurea urvillei (Alakötürüm)
- Centaurea wiedemanniana (Bilecik düğmesi)
- Centaurea iberica (Deligöz dikeni)
- Centaurea virgata (Centaurea virgata)
- Centaurea diffusa (Akdüğme)
- Centaurea benedicta (Topdiken)
- Centaurea solstitialis (Çakırdikeni)
- Centaurea calcitrapa
- Centaurea pullata
Literatür
Species Plantarum 2: 909. 1753. L.