Anahtar kelimeler: Nadir bitki.
Dolaşım
Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Peygamberçiçeği › Kuzdüğmesi
Dağılımı
Bitki doğal olarak Bulgaristan ve Türkiye’de yayılış gösterir.
Genel bilgiler
30 ila 45 cm büyüyebilir. Bitki birkaç gövdeli ve odunsu tabanlıdır. Gövde dik ya da yükselici ve üst bölümde birkaç dallıdır. Yapraklar üst yüzeyde ağsı tüylü, alt yüzeyde ise az pürüzlüdür. Taban yaprakları çiçeklenme zamanı solar. Alt ve orta yapraklar 1 ila 2 az teleksi, üst yapraklar basit ya da çift halinde ve şeritsidir. İnvolukrum 10 ila 12 mm uzunluğunda ve 6 ila 8 mm genişliğinde, yumurtamsı, filariler boyunca nervürlü ve tüysüzdür. Filari uzantıları çok küçük, üçgensi, neredeyse düzdür. Çiçekler gül moru rengindedir. Kapçık 2,5 ila 3,3 mm uzunluğundadır. Sorguç 1 ila 2,5 mm uzunluğundadır.
Gözlem
Çalılıklar ve kayalık yamaçlarda görülür. Nadir bir türdür. Karamürsel ilçesinden kayıt bildirilmiş ancak henüz gözlemlenememiştir.
Yaygın adları
Kuzdüğmesi.
Çiçek zamanı
Haziran-Temmuz ayları.
Yükseklik
300-500 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Yunanca sentor (κένταυρος) kelimesinden gelmektedir ve adını Sentor Chiron’dan (Χείρων) almıştır. Antik çağ kaynaklarında üst tarafı insan alt tarafı at olan yaratıklara çok sayıda atıf vardır ve bunların en meşhuru Chiron’dur. Chiron, insanoğluna tıp tanrısı Aesculapius üzerinden şifalı bitkileri öğretmiş ayrıca Hercules’in zehirli oku ile alınan bir yarayı da peygamber çiçeği ile tadavi etmiştir. Homeros, ünlü Akalı savaşçı Akhilleus’un de hocası olan Chiron’u eczacılığın babası olarak niteler ve onun şifalı bitkileri kullandığını kaydeder. Plinius ise eczacılık ve botanik bilimlerinin Chiron’a atfedildiğini yazmaktadır. Plutarkhos, Hellas’ın Magnezya şehrinde yaşayanların eczacılık konusunda hünerli olmalarını, onların Chiron’un soyundan gelmeleri ile açıklar. Tür adı Latince “dikensiz” anlamına gelir. Türün, cinsin geneline göre dikenli olmaması ile ayrılmasına işaret eder.
Literatür
Oesterreichische Botanische Zeitschrift 52: 154. 1902. Velen.