Bitkiler › Gül takımı › Kenevirgiller › Çitlenbik › Çitlembik
Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Boya bitkisi, Akdeniz elementi, Asgari endişe (LC).
25 metre büyüyebilir. Gövde pürüzsüz ve gri renklidir. Yapraklar almaşlı dizilişli, dar, keskin dişli, alt yüzeyi buruşuk ve üst yüzeyi kaba tüylüdür. Bunlar 5 ila 15 cm uzunluğunda, koyu gri ya da yeşil renkli, sonbaharda ise soluk sarı renklidir. Çiçekler taç yapraksız, erselik, küçük ve yeşil renklidir. Tek olarak da küçük kümeler halinde de görülebilirler. Meyveler küçük, koyu mor renkli, 1 cm genişliğinde ve küçük kümeler halinde görülürler.
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Kayalık alanlar ve orman açıklıklarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Çitlembik, Çıtlak, Çıtlık, Çitemek, Çitemik, Adi çitlembik, Çitlenbek ve Ilıç adları ile bilinmektedir.
Mart ve mayıs ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 700 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Latince keski anlamına gelir. Kelime Afrika dillerinden Latinceye geçmiş gözükmektedir ve bu durumda Ziziphus lotus (hünnap) için kullanılmış olması muhtemeldir. Bağıntı açık değildir. Tür adı Latince güneyli anlamına gelir. Celtis orientalis ve Celtis occidentalis’ten coğrafi ayırt ediciliği vurgulanmıştır. Özgün tanımda bu “Habitat in Europa australi & Africa citeriore” olarak belirtilmiştir.
Plinius: Kabuğu deri, kökleri ise yün boyamak için kullanılır. Romulus tarafından Vulcan tapınağına zafer onuruna dikilen ağaç, imparator Nero’ya kadar yaşamıştır. Hatip Lucius Licinius Crassus ile konsül Gnaeus Domitius Ahenobarbus arasındaki geçen meşhur 10 milyon sestertius hikayesindeki altı ağacın tamamı çitlembikti.
Meyveler taze olarak yenilebilir. Tohumları çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir.
Yapraklar ve meyveler büzücü, müshil ve karın ağrısı gidericidir. Amenore, ağır adet kanaması, intermenstrüel kanama ve kolik tedavisinde hem yaprak hem de meyve kaynatılarak kullanılır. Bu aynı zamanda ishal, dizanteri ve peptik ülser vakalarında da kullanılır.
Kabuğundan sarı boya elde edilir.
Doğan, Hüseyin (2022). Celtis australis (Çitlembik) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/celtis-australis/ Erişim tarihi: 29 January 2023