Carpinus betulus (Kara gürgen) genellikle 15 ila 25 metre büyüyebilen bir bitkidir. Gövde pürüzsüz ve gri renklidir. Genç sürgünler kahverengi ve zaman zaman tüylüdür. Tomurcuklar kırmızı kahverengi, çıplak ya da hafifçe tüylüdür. Yapraklar yumurtamsı, tepede sivri ya da sipsivri, 5 ila 10 cm uzunluğunda ve 3 ila 5 cm genişliğinde ve 10 ila 15 arası sayıda çift damarlıdır. Yaprak kenarları testere dişlidir. İnvolukrum 3 loblu, düz ya da hafifçe testere dişli ve güçlü biçimde damarlıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika kıtasına da yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Ormanlık alanlarda ve dere kenarlarında görülen bitki umumiyetle temmuz ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde adi gürgen, kara gürgen, orsit ve küpeli meşe adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince fayton anlamına gelir. Carpentum adı verilen ve Roma uygarlığında kullanılan atlı arabaların gürgen ağacı ahşabından yapılmasına işaret eder. Tür adı Latince huş ağacı anlamına gelir. Türün Betula cinsi ile yakınlığına işaret eder.