Özet
Campanula latifolia (Kirpikli çıngırak) genelde yüksek rakımlardaki orman içi derelerin civarında görülen bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Campanula latifolia (Kirpikli çıngırak) 1,2 metreye kadar büyüyebilen bir bitkidir. Çiçekler çan biçimindedir. Çiçekler mavi, leylak ya da beyaz renklidir. Gövde dalsız, dik ve kısa tüylüdür. Taban yaprakları saplı, geniş yumurtamsı, taban kalp şeklindedir. Üst yapraklar yumurtamsı ve mızraksı, sapsız, hafif tüylü ve kenarları tırtıklıdır. Çanak kaynaşık, beş loblu ve sonda yayıktır. Taç tüylüdür, beş koyu mor-mavi birleşik taç yaprak mevcuttur. Kapsül yumurtamsı, baş aşağı sarkık ve 7 mm uzunluğundadır. Tohumlar dikdörtgensi, düzleştirilmiş ve soluk sarı renkli olup ağustos ve eylül arasında olgunlaşmaktadır. Çiçekler erseliktir.
Tam güneş ya da yarı gölgede yetişmektedir. Düzenli neme ihtiyaç duyar. Güçlü bir bitkidir ve birçok koşulu tolere etmektedir. Verimli ve drenajı iyi topraklarda kolaylıkla çimlenebilir. Serin, yarı gölge ve ormanlık alanlarda kolaylıkla yetişir ve yayılır. -15 dereceye kadar dayandığı rapor edilmiştir. Genellikle tohumları hibritleşmemektedir. Tohumlar bahar aylarında ekilir. Ekilmeden 3-4 hafta önce tohumların soğutulması çimlenme oranını yükseltir. 18 derecede 2 ila 4 hafta arasında çimlenirler. Ele gelir hale geldiklerinde fideler saksılara ayırılır. Donlardan sonra ilkbahar sonunda ya da yazın başında kalıcı yerlerine dikilirler. 5 ila 10 arası bitki ile gruplandırılmalıdır. Her bitki arasında 30 cm açıklık bırakılması önerilmiştir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Batı Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika kıtasına da yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Orman açıklıkları, çalılıklar ve çayırlarda görülen bitki umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Başiskele ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde kirpikli çıngırak adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince küçük çan anlamına gelir ve açık bir şekilde cins içinde yaygın olan taç yapısına işaret eder. Tür adı Latince geniş yapraklı anlamına gelir ve bu bağlamda yaprak biçimine dikkat çekmektedir. İkili adlandırma öncesi adı “Campanula maxima, foliis latissimis”tir.
Gıda
Genç sürgünler ve taban yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. C vitamini bakımından zengindir.
Tıp
Çiçeklerin kusturucu özelliği vardır.
Fotoğrafları
