Tanımı
2 ila 4 metre uzayabilir. Diğer bitkilere sarılarak büyür. Soluk mat yeşil yapraklar sarmal biçimde, basit, ok başı biçimli ve ucunda sivri, 5 ila 10 cm uzunluğunda ve 3 ila 7 cm genişliğindedir. Tomurcuklar üst üste binmiş büyük ikincil bırahteler tarafından kapatılır. Çiçek açtığı zaman bunlar çanak yaprağı kapatmaz. Çiçekler trompet biçiminde, 3 ila 7 cm çapında, beyaz ya da soluk pembe renkli ve beyaz çizgilidir. Meyve 1 cm çapında neredeyse küresel, 2 ila 4 arası büyük tohumludur. Çiçeklerinin gösterişli olmasına rağmen, agresif olması nedeniyle süs bitkisi olarak tercih edilmez.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak kuzey ve güney yarımkürelerde yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Sulak alanların civarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mayıs ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde çit sarmaşığı adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca kapalı kap anlamına gelir. İkincil bırahtelerin çanağı çevrelemelerine işaret eder. Tür adı Latince çit anlamına gelir. Türün agresif biçimde diğer bitkilere sarılarak doğal bir çit oluşturmasına işaret eder.
Tarihi
Yaprakları sarmaşık yapraklarına benzer ve diğer bitkilere sarılır. Meyvesi acıbakla meyvesine benzer, siyah ve küçüktür. Çiçek beyaz renkli ve yuvarlaktır. Yazın bu bitkiden çardak yaparlar. Tohumunun dorycnion ile birlikte içilmesi halinde kâbuslara neden olacağı söylenir. DI 4-143.
Yabani bir sebze olarak görünen iasione, sütlü bir usareye sahiptir ve sürünücüdür, çiçekleri beyaz renkli olup concilium adıyla bilinir. Başlıca özelliği afrodizyak olmasıdır. Sirke içinde yemeğin yanında yenirse emziren kadınlarda süt akışını teşvik eder. Tüberküloza faydalıdır. Bebeklerin başına uygulanırsa saçı uzatır ve saç derisinin daha sıkı olmasını sağlar. PL 22-39.
Gıda
Saplar ve kökü pişirilerek tüketilebilir. Nişasta ve şeker bakımından zengindir ve besleyicidir. Genç sürgünler pişirilerek tüketilebilir.
Tıp
Temizleyici olduğu rapor edilmiştir. Kök, yatıştırıcı, idrar söktürücü, ateş düşürücü ve kuvvetli temizleyicidir. Kökün kullanımının safra akışını arttırdığına inanılmaktadır.
Fotoğrafları
