Tanımı
1 ila 2 metre büyüyebilir. Bitki dikenlidir. Sürgünler çizgili ve seyrek tüylüdür. Dallar almaşlı dizilişli ve kalın yanal dikenlidir. Yapraklar parmaksı, üç yaprakçıklı, dalcıklarda küme halindedir. Yaprakçıklar 5 ila 15 mm uzunluğunda, ters yumurtamsı, alt yüzeyi tüylü ve üst yüzeyi çıplaktır. Çiçekler dalcıklarda yaprakların ortasındadır. Çanak çan biçimli, kısa havlı ve kenarı neredeyse düzdür. Taç 10 ila 12 mm uzunluğunda ve parlak sarı renklidir. Meyve 3 ila 5 cm uzunluğunda ve yoğun tüylüdür. Çiçekler erseliktir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Makilikler ve kayalık bölgelerde görülür. Karamürsel ve Gebze ilçelerinden kayıt bildirilmiş ancak henüz gözlemlenememiştir. Mart ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde keçiboğan adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca kesik çanak anlamına gelir. Çanağın daire biçiminde kırılması ve kesilmiş gibi gözükmesine işaret eder. Tür adı Latince seyrek tüylü anlamına gelir. Çanak ve meyvenin tüylü olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “calycibus leguminibusque villosis” olarak belirtilmiştir.
Türk Uygarlığındaki yeri
Kandûl (قندول), bitkinin Arapçadaki karşılığıdır. Kudüs’te yetiştiği ve mugaylâna benzediği belirtilen bitkiden elde edilen yağın, gut, böbrek, mesane ve eklem ağrısı vakalarında kullanıldığı, penise sürüldüğünde ereksiyon sağladığı aktarılmıştır.
© Doğan, Hüseyin (2023). Anadolu Türk Uygarlığında Bitkiler (XIII-XV. yy.) Yayımlanmamış Doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, s.437.
Gıda
Çiçekleri tereyağına tat vermesi için eklenir.
Görüşünüzü Yazın