Cachrys cristata (Tepeli çarşambaotu)

derleyen:

Özet

Cachrys cristata (Tepeli çarşambaotu) genellikle çalılık alanlarda görülen ve 1 metreye kadar boylanabilen bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Apiales

Maydanoz takımı

Apiaceae

Maydanozgiller

Cachrys

Çarşambaotu

Tanımı

Cachrys cristata (Tepeli çarşambaotu) genelde 60 ila 100 cm kadar büyüyebilen bir bitkidir. Gövde dik, çizgili ve tüysüzdür. Taban yaprakları 4 üçlü, anahatta ters yumurtamsı, uçtaki bölümler şeritsi, 5 ila 15 mm uzunluğunda ve 1 mm genişliğinde ve tüysüzdür. Üst gövde yaprakları bileşiktir. 7 ila 12 arası kol görülür. İkincil bırahte şeritsi ve tüysüzdür. Taç yaprak tüysüzdür. Meyve 10 ila 11 mm uzunluğunda ve 7 mm genişliğinde, elipsoit, ibikli dişlidir. Çiçekler sarı renkli, şemsiye 3 ila 10 cm çapında, 6 ila 12 arası ana kolludur.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Balkanlar ve doğu Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Çalılık ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 300 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde tepeli çarşambaotu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca kozalak gibi anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin meyvelerinin belirgin biçimde kozalağı andırmasına işaret eder. Doğrusu kelime Theophrastus tarafından fındık, kızılağaç, huş ağacı, gürgen vb. benzeri ağaçlarda görülen kedicikleri tanımlamak için kullanılmıştır. Diğer bir görüşe göre Antik Yunanca sıcak anlamına gelen bir kelimeden türetilmiş ve cinsin meyvelerinin gaz giderici özelliğine işaret etmektedir. Tür adı Latince sorguçlu anlamına gelir. Augustin Pyramus de Candolle’ün özgün tanımında yer alan “fructibus ovatis, jugis 5 distantibus subulatis cristatis” cümlesinden atfın açık bir şekilde meyveye olduğu anlaşılmaktadır.

Fotoğrafları