Butomus umbellatus (Bataklıkgülü), 40 ila 90 cm büyüyebilir. Gövde tabanda 3 ila 15 mm kalınlığa erişebilir. Rizomlu ve çıplak bir bitkidir. Çiçekler pembe renklidir. Yapraklar 3 ila 9 mm genişliğinde, şeritsi, sivri uçlu ve bir metre uzunluğa ulaşabilir. Bunlar tırtıksız, paralel damarlı ve büküktür. Çiçek kurulu şemsiye biçimli, 10 ila 30 arası sayıda çiçekli ve üç talkım ile çevrilidir. Çiçekler düzenli, erseliktir ve 2 ila 3 cm uzunluğundadır. Üç adet taç yaprak benzeri çanak yaprak vardır, bunlar koyu damarlıdır. Çanak yapraklar, taç yapraklardan hafifçe daha kısadır. Taç yapraklar beyaz renkli olup mor damarlı, 8 ila 16 mm uzunluğunda, 6 ila 8 mm genişliğinde, ters yumurtamsı ve küt uçludur. Meyve folikül formunda, düz ila hafifçe kavisli, 10 mm uzunluğunda ve 6 mm genişliğindedir. Çiçekleri acı badem kokusuna sahiptir. Bitki çoğunlukla rizomları vasıtasıyla yayılmaktadır. Bilhassa sulak alanların azalması türün geleceğini tehdit etmektedir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrasya’da yayılış gösterir. Günümüzde süs bitkisi değeri nedeniyle diğer bölgelere de yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Sulak alanların kenarlarında çamurun ya da bazen doğrudan suyun içinde görülen bitki mayıs ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Derince ve Kartepe ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde bataklık gülü, hasır gülü, kamış gülü, su menekşesi, sığır sazı ve çiçekli hasır otu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca öküz kesen anlamına gelir. Sonuç olarak hayvanların tüketmesi için uygun olmayan keskin kenarlı yapraklarına işaret etmektedir. Bu nedenle, bitkilerin yapraklarını yiyen sığırların ağızlarında kesikler oluşacaktır. Tür adı Latince şemsiye gibi anlamına gelir açık bir şekilde çiçek kurulunun yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Sedo affinis Juncoides umbellata palustris”tir.