Bunium (Aksar)

Bunium (Aksar) hakkında genel bilgiler.

Tanımı

Bunium (Aksar) çok yıllık olup yer altında küresel yumrular bulunduran ve bazı türleri gıda amaçlı kullanılan bitkilerden oluşan bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Apiales

Maydanoz takımı

Apiaceae

Maydanozgiller

Tanımı

Bunium (Aksar) uzun ya da cüce, çıplak ve çok yıllık bitkilerden oluşan bir cinstir. Yer altındaki bölümü küresel bir yumrusu son bulmaktadır. Kökgövdede lifli yakalar mevcut değildir. Gövde kısa ya da genellikle ince ve zikzaklıdır. Yapraklar 1 ila 3 teleksidir. Bırahte mevcuttur ya da yoktur. İkincil bırahte mevcuttur. Şemsiye bileşiktir. İnvolukrum mevcuttur ya da değildir. İnvolusel sıklıkla mevcuttur. Çanak yapraklar küçüktür ya da hiç yoktur. Taç yapraklar ters yüreksi, derin girintili ve uçları kıvrıktır. Dıştaki taç yapraklar hafifçe ışınsaldır ya da değildir. Çiçekler beyaz ya da pembemsi renklidir. Meyve yumurtması ila dikdörtgensi-yumurtamsı ya da şeritsi-prizmatik, yanal olarak sıkıştırılmış, çıplak, pürüzsüz ya da nadiren minikçe sivilcelidir. Birincil çıkıntılar 5 adet, dar, soluk ve belirgindir. Yağ kanalı (vittae) 1 ila 3 adettir. Sitilopodyum çeşitli biçimlerde, düz, içbükey ya da koniksidir. Karpofor iki parçalıdır. Besidoku neredeyse silindirik ya da olukludur. Cins Avrasya’ya özgüdür. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yer fıstığı anlamına gelir. Cinsin toprak altındaki yumrusuna işaret etmektedir. Gerçekte yer fıstığı olarak bilinen bitki, başka bir maydanozdiller türü olan Conopodium majus olup bu bitki Batı Avrupa’ya özgüdür. Bazı kaynaklarda ise bir turpgiller cinsi olan Bunias ile bağlantılı olabileceği kaydedilmiştir. Cins için önerilen aksâr (اكثار) adı özellikle Bunium bulbocastanum için kullanılan Berberice bir kelimedir. İbnü’l-Baytâr aksârın, kestane aromasına sahip olan ceviz büyüklüğündeki köklerinin tüketildiğini yazmıştır. Ayrıca bacaklarda ödemleri geçirmek için uygulanmış, ayrıca uyutucu, parazit düşürücü ve taş düşürücü olarak kullanılmıştır.

Kocaeli’ndeki türler

1

Quercus cerris (Saçlı meşe) genelde bahar aylarında çiçek açan ve diğer meşe türleri ile karışık biçimde görülen bir bitkidir.

3

Quercus coccifera (Kermes meşesi) Akdeniz ülkelerinde kültürel açıdan önemli olan ve binlerce yıldır kullanılan meşhur bir bitkidir.

5

Quercus robur (Saplı meşe) binlerce yıldır tıbbi ve gıda amaçlı olarak kullanılan, ayrıca peyzajlara dikilen meşhur bir bitkidir.

7

Quercus rubra (Kızıl meşe) özellikle yapraklarını güz mevsiminde aldıkları renkler nedeniyle yaygın biçimde peyzajlara dikilen bir bitkidir.

9

Quercus ilex (Pırnal meşesi) genelde düşük rakımlarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan her dem yeşil bir meşe türüdür.

11

Quercus infectoria (Mazı meşesi) binlerce yıldır derileri işlemek ve boya elde etmek için kullanılan bir çalıdır.

13

Quercus frainetto (Macar meşesi) genelde bahar aylarında çiçek açan ve diğer meşe türleri ile karışık halde görülen bir bitkidir.

Derleyen

İzmitli, Kocaeli Üniversitesi'nde bitki tarihi üzerine çalışıyor.

Total 2156 content entries
Hakkında

Kocaeli’nde görülen bitkilerin klasik ve modern kaynaklara göre tıbbi, mutfak, ekonomik, vb. alanlardaki potansiyelinin ortaya konması amaçlanmış, ayrıca ilin bitki zenginliği fotoğraflarla desteklenerek ilgililer için bir kaynak oluşturulması gayesi güdülmüştür.