Boraginaceae (Hodangiller)

Özet

Boraginaceae (Hodangiller) genelde otsu ve tüylü bitkilerden oluşan ve bir dizi ekonomik değeri yüksek türü barındıran bir ailedir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Boraginales

Hodan takımı

Tanımı

Boraginaceae (Hodangiller) tek yıllık, iki yıllık ya da çok yıllık otlardan oluşan bir ailedir. Sayısı hayli az olmakla birlikte çalı ya da ağaç formunda türler de mevcuttur. Kocaeli ilinde yaygın olarak toplanan ve yemeği yapılan kaldırek ve hodan gibi bitkiler bu aileye bağlıdır. Bazı türler gösterişli çiçekleri nedeniyle süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Cinse adını veren hodanın yanı sıra, kafes otu, ballık, bambul, köpekdili, kumgelini gibi cinsler de bu aile içinde yer almaktadır. Aile dünyanın büyük bölümünde yayılış gösterir. [Sinonimler, Cinsler]

Yapraklar almaşlı ya da nadiren karşılıklı dizilişli ve basittir. Çiçek durumu sıklıkla çift akrepsi talkım ya da nadiren tektir. Bırahte mevcut ya da yoktur. Çanak ve taç beş lobludur. Taç tüpsü, çansı, tabaksı, hunimsi ya da tepsimsidir. Ercik beş adettir. Meyve 1 ila 4 adet tohumlu üzümsü ya da fındıkçıktır. Aileye bağlı çok sayıda türün taçlarının ağzı pullar, tüyler ya da çıkıntılar tarafından kapatılmıştır. Bu yapılar sadece uzun hortumları olan (proboscis) böceklerin çiçeklerden nektar alabilmelerine izin verir ve böylece böceklerin erkek organ ile dişi organ tepeciğine dokunmalarını zorunlu kılar.

Özellikle Onosma ve Myosotis cinsine bağlı türlerin teşhisi oldukça zordur. Dolayısı ile bu türlerin teşhisinde çiçek ve özellikle meyve çok önemlidir. Aileye bağlı çok sayıda türün yapraklarında sert tüyler bulunur ve bu nedenle bitkilere düzenli olarak temas edilmesi bazı cilt sorunlarına yol açabilir. Yine bazı türlerde çiçek renkleri zamanla değişir. Bu değişimin bitkinin, tozlayıcı böceklere artık polen ve nektar bulundurmadığına yönelik bir uyarısının olduğu düşünülmektedir.

Etimoloji

Aile adını, Borago cinsinden almaktadır. Buna göre Hodangiller adı da adını aileye adını veren cinsin Türkçe adından çıkarılmıştır.

Kocaeli’ndeki cinsler

Aegonychon purpurocaeruleum (Hodangiller)

Aegonychon

Göktaşkesen

Alkanna tinctoria (Hodangiller)

Alkanna

Havacıva

Boraginaceae (Hodangiller)

Anchusa

Sığırdili

Boraginaceae (Hodangiller)

Borago

Hodan

Buglossoides arvensis (Hodangiller)

Buglossoides

Tarlataşkeseni

Boraginaceae (Hodangiller)

Cerinthe

Alacakız

Cynoglossum montanum (Hodangiller)

Cynoglossum

Köpekdili

Trachystemon orientalis

Trachystemon

Kaldirik

Echium plantagineum (Hodangiller)

Echium

Engerekotu

Heliotropium europaeum (Hodangiller)

Heliotropium

Bambulotu

Boraginaceae (Hodangiller)

Lithospermum

Taşkesen

Özlem çiçeği

Nemophila

Bebekmavisi

Myosotis lithospermifolia (Hodangiller)

Myosotis

Unutmabeni

Neatostema apulum

Neatostema

Sarıtaşkesen

Nonea pulla (Hodangiller)

Nonea

Sormukotu

Onosma bracteosa (Hodangiller)

Onosma

Emzikotu

Boraginaceae (Hodangiller)

Phacelia

Arıballığı

Symphytum orientale

Symphytum

Kafesotu