Özet
Blackstonia perfoliata (Deli şıra) genelde çayırlarda görülen ve bahar başından güz ortasına kadar çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Blackstonia perfoliata (Deli şıra) genellikle 15 ila 50 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dik, uzun, sert ve dallıdır. Taban yaprakları rozet halindedir. Gövde yaprakları mat yeşil, karşılıklı dizilişli ve düz, üst bölümdekiler sarılıcıdır. Çiçekler parlak sarı renkli ve saplıdır. Çanak 6 ila 10 arası şeritsi loba ya da çanak yaprağa ayrılır. 6 ila 10 arası taç yaprak görülür. Taç 2,5 cm çapında ve lobları mızraksı ya da eliptiktir. Erciklerin sayısı da 6 ila 10 arasıdır. Çiçekler erseliktir. Gövde yaprakları yukarı gidildikçe belirgin olmayan biçimde daralır, bunlar belirgin biçimde sarılıcıdır, çanak lobları şeritsi bizsidir.
Anahtar
Aç
1. Gövde yaprakları gövdenin ucuna doğru çok az oranda daralır, belirgin biçimde sarılıcıdır; çanak lobları darca şeritsi ya da bizsidir subsp. perfoliata
1. Gövde yaprakları gövdenin ucuna doğru belirgin biçimde daralır, sarılıcı değildir ya da hafifçe sarılıcıdır; çanak lobları darca şeritsi mızraksı ila mızraksıdır subsp. serotina (acuminata)
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Dere kenarı, makilik ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle nisan ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda İl genelinde yaygın olarak gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adları
Dilimizde deli şıra adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins 1712–1753 yılları arasında yaşamış Britanyalı eczacı ve bitki bilimci John Blackstone’a adanmıştır. İngiltere’nin bitki çeşitliğine dair eserler kaleme almıştır. Tür adı Latince sarılıcı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün gövde yapraklarının durumuna işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Centaurium luteum perfoliatum”dur.
Tıp
Sindirim sistemi şikayetleri için başvurulduğu, ayrıca gastrik sekresyonun uyarılması ve genel bir tonik etkisine sahip olduğu rapor edilmiştir.
Bilgi
Bitkiden sarı boya elde edilir.
Bir yanıt yazın