Özet
Bifora testiculata (Yumurca) Levant’in bazı bölgelerinde meyveleri tıbbi amaçla demlenen tek yıllık bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Bifora testiculata (Yumurca) genellikle 10 ila 40 cm büyüyebilen bir bitkidir. Taban yaprakları tek teleksi, yumurtamsı dikdörtgensi, 2,5 ila 10 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 3 cm genişliğinde, bölümler kamamsı, çentikli ila derince teleksidir. Üst yapraklar iki teleksi ya da derin teleksi, bölümler mızraksı ila şeritsidir. Şemsiyeler yanaldır. Kollar dik, 1 ila 3 arası, eşit, 1 ila 3 cm uzunluğunda, zaman zaman kenarları ince pürüzlüdür. Bırahte 0 ila 1 arası, şeritsi, kıllı, 3 ila 5 mm uzunluğundadır. İkincil bırahteler 0 ila 2 arası ve miniktir. Çiçek sapı 2 ila 4 arası, 3 ila 5 mm uzunluğundadır. Çiçekler erseliktir. Taç yaprak düz ve 0,75 mm. uzunluğundadır. Başçıklar koyu menekşe renklidir. Kişnişi andıran kokusu nedeniyle Levant’te küçük kişniş adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ve Arap yarımadası ile İran arasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Tarlalar ve çalılık alanlarda görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ve Körfez ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde yumurca adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince iki girişli anlamına gelir ve bu bağlamda perikarptaki iki deliğe işaret etmektedir. Cinsin Türkçe adı olan yumurca da açık bir şekilde meyvelerin yuvarlak yapısına dikkat çekmektedir. Tür adı Latince testis şeklinde anlamına gelir ve açık bir şekilde meyvelerin yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Coriandrum minus testiculatum”dur.
Tarihi
Kökü hoş kokuludur ve içildiğinde boğaz ağrısını giderir, rahim ağzına yerleştirildiğinde ise âdet söktürücüdür. Tohum ve kök ishali keser, vahşi hayvanlar tarafından ısırılanlara yardım eder ve taşları kırar. İçildiğinde sarılığı tedavi eder. Yaprak suyu içildiğinde doğum sonrası kalıntıları atar ve emzirmeyi teşvik eder. Buna ilaveten benzer küçük bir tür daha vardır, yaprakları dar ve uzundur, tohumları yuvarlak, keskin, aromatik ve ısıtıcıdır. Daha az etkili olmakla birlikte yukarıdaki ile aynı amaçlarla kullanılır. DI 3-71.
Tıp
Meyvelerinden demlenen çay sakinleştirici ve mide ağrısı geçirici olarak içilmiştir.
Fotoğrafları
