Özet
Bifora radians (Gısbana) özellikle üst bölümleri çeşni olarak kullanılan ve en çok 80 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Bifora radians (Gısbana) genellikle 10 ila 80 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövdenin içi boş, çıplak, yivli ve düğümlerde hafifçe kavislidir. Kök ince ve iğne biçimindedir. Taban yaprakları çıplak, 2 teleksi, yumurtamsı, 10 ila 14 cm uzunluğunda ve 3 ila 6 cm genişliğindedir. Üst yapraklar 2 ila 3 teleksidir. 4 ila 8 arası 1,5 ila 2,5 cm uzunluğunda, eşit, arkuat, yükselici kol görülür. Bırahte yoktur ya da 1 adettir, 4 ila 7 mm uzunluğunda ve ipliksidir. İkincil bırahte yoktur ya da 2 adettir, 1 ila 2,5 mm. uzunluğunda ve ipliksidir. Çiçek sapı 5 ila 8 mm. uzunluğundadır. Çiçekler erselik ya da erkektir. Başçık yeşil renklidir. Her şemsiyecik 2 ila 3 adet meyve barındırır. Meyveler yeşilimsi-kahverengi, koyu kahverengi çizgili, 2 ila 3,5 mm uzunluğunda, 4 ila 7 mm genişliğinde, az buruşuk, tabanı yüreksi ve ucu az girintilidir. Bitki çoğunlukla ekili arazilerde görülmektedir ve bu nedenle zararlı ot olarak kabul edilmiştir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası, Karadeniz ve Kafkasya ile İran arasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Tarlalar ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle nisan ve ağustos ayları arasında çiçek açmakatdır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gebze, İzmit ve Derince ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde gısbana ve kokarot adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince iki girişli anlamına gelir ve bu bağlamda perikarptaki iki deliğe işaret etmektedir. Cinsin Türkçe adı olan yumurca da açık bir şekilde meyvelerin yuvarlak yapısına dikkat çekmektedir. Tür adı Latince ışınsal anlamına gelir. Özgün tanımda yer alan “umbellis radiantibus” ifadesi ile açık bir şekilde çiçek kurulunun merkezden yarıçap biçimde ilerlemesine işaret eder.
Gıda
Üst bölümleri yemeklere tat vermek için kullanılmış ayrıca yaprakları salatalara eklenmiştir.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın