Beta (Pancar)

Beta (Pancar) hakkında genel bilgiler.

Özet

Beta (Pancar) özellikle ekonomik değeri yüksek pancar olmak üzere dünyanın büyük bölümünde yetiştirilen bitkilere sahip bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Caryophyllales

Karanfil takımı

Amaranthaceae

Horozibiğigiller

Tanımı

Beta (Pancar) tek, iki ya da çok yıllık otlardan oluşan bir cinstir. Kök çıplak, sıklıkla etli ve kalındır. Gövde dik ya da yatık ve çizgili olup dikenli ve etli değildir. Yapraklar almaşlı dizilişli, saplı ya da sapsız, yumurtamsı yüreksi ila baklavamsı kamamsı, küt uçlu ve düz kenarlıdır. Çiçek durumu tek ya da birkaç çiçekten oluşan kümelerin dizildiği başak formundadır ve gösterişli değildir. Çiçekler erseliktir. Çiçek örtüsü testimsi ve bölümleri üç ila beş adettir. Bırahte yaprak benzeri ya da çok küçük olup çiçek durumunun üst yarısı sıklıkla bırahtesizdir. Ercik beş adet olup bu bölümlerle karşılıklıdır. İplikçik bizsidir. Meyve tek tohumlu bir kapsül olup sert ve tabanda kaynaşıktır. Tohum yatay ve dairesel ya da böbreksidir. Tohum kabuğu koyu kahverengi ve pürüzsüzdür. Cins Akdeniz havzasından Hindistan’a kadar olan bölgede yayılış gösterir ancak mutfak değeri nedeniyle günümüzde dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. [Harita, Türler]

Etimoloji

Cins adı Latince pancar anlamına gelir. Kelime Keltçe orijinlidir, günümüzde Avrupa kıtasındaki birçok dilde pancar adı benzeştir. Dilimizdeki pancar kelimesi Ermenice banjar (բանջար) kelimesinden muharreftir.

Kocaeli’ndeki türler

Beta vulgaris

Beta vulgaris

Pancar

1

Cuscuta europaea (Bostanbozan) tek ya da çok yıllık otlar ile çalıların üzerinde görülen ve yaz aylarında çiçek açan parazit bir bitkidir.

3

Cuscuta planiflora (Gökten yağan) genelde otların üzerinde görülen ve bahar ortasından yaz sonuna kadar çiçek açan parazit bir bitkidir.

5

Cuscuta campestris (Kafir saçı) tarım ürünlerine zarar veren ve istilacı potansiyeli yüksek olan parazit bir bitkidir.

7

Convolvulus tricolor (Gündüz sarmaşığı) üç renkli çiçekleri nedeniyle yaygın olarak yetiştirilen popüler bir süs bitkisidir.

9

Convolvulus arvensis (Tarla sarmaşığı) en agresif istilacı bitkilerden biri olan ve neredeyse her habitat türünde görülen bir bitkidir.

11

Convolvulus lineatus (Top yayılgan) yüksek rakımlardaki steplerde görülen ve bahar ortasından yaz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.

13

Convolvulus pentapetaloides (Beş yayılgan) genelde kumlu topraklarda görülen ve bahar ortasından yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Derleyen

İzmitli, Kocaeli Üniversitesi'nde bitki tarihi üzerine çalışıyor.

Hakkında

Kocaeli’nde görülen bitkilerin klasik ve modern kaynaklara göre tıbbi, mutfak, ekonomik, vb. alanlardaki potansiyelinin ortaya konması amaçlanmış, ayrıca ilin bitki zenginliği fotoğraflarla desteklenerek ilgililer için bir kaynak oluşturulması gayesi güdülmüştür.