Küçük delitere
Bakımı
Berteroa physocarpa çok yıllık bir ottur. Geçirgen ve nemli ya da kuru toprağı, güneşli ya da yarı gölgeli bölgeleri tercih eder. Donlara dayanıklıdır.
Yetiştirme
Berteroa physocarpa dere kıyısı, açık orman ve yamaçlarda görülür. Kumlu, killi ve tınlı topraklara uyumludur.
Yaygın adları
Marmara false alyssum, Marmara false madwort; Küçük delitere.
Etimoloji
Cins adı Latince Carlo Luigi Giuseppe Bertero’ya (1789 – Nisan 1831, İtalyan bitki bilimci); tür adı ise Yunanca körük meyveli anlamına gelir.
Yapısı
Berteroa physocarpa 40 ila 75 cm. büyüyebilir. Stem teret, yükselici, tabandan dallı, yapraksıdır. Taban yaprakları rosulat, oblanseolat, 4 ila 12 cm. uzunluğunda ve 1 ila 4 cm. genişliğindedir. Stem yaprakları oblanseolat, lanseolat ilşa eliptik, 4,5 ila 7 cm. uzunluğunda ve 1 ila 1,5 cm. genişliğindedir. Sepal 3,7 ila 4,7 mm. uzunluğunda, ovat oblong’tur. Petal’ler beyaz renkli, 6,3 ila 8,5 mm. uzunluğundadır. Anther sarı renklidir. Meyve oblong elipsoid ila küresel, belirgin biçimde şişkin, 9,3 ila 13,3 mm. uzunluğunda ve 6,8 ila 8,6 mm. genişliğindedir. Meyveler Ağustos ve Ekim aylarında olgunlaşır. Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında çiçek açar.
Taksonomi
Superregnum: Eukaryota
Regnum: Plantae
Cladus: Angiosperms | Eudicots | Rosids
Ordo: Brassicales
Familia: Brassicaceae
Tribus: Alysseae
Genus: Berteroa
Raunkiaer: Hemicryptophyte
Koruma
IUCN Kırmızı Listesine göre Nesli tükenme tehditi yüksek tür sınıfı içindedir.
Endemizm
Bu tür sadece Türkiye sınırları içinde görülmektedir. Endemik.
Literatür
Phytotaxa 305(2): 90. 2017. Yuzb. & Al-Shehbaz.
Fotoğrafları
Faydaları ve zararları
Bitkileri kullanmadan önce mutlaka bir uzmandan yardım alın.
Flora of Turkey
Herbs, perennial, moderately pubescent with appressed stellate trichomes. Stems 40–75 cm, ascending, terete, branched at base, leafy, pubescent with 5–7 unequal-rayed stellate trichomes longest rays of which parallel to stem long axis, some appearing as submalpighiaceous. Basal leaves rosulate, oblanceolate, 4–12 × 1–4 cm including basally flattened petioles 1.5–3 cm, pubescent with appressed, sessile stellate trichomes some with central subsetose ray and others submalpighiaceous along entire to coarsely dentate margin, base cuneate to attenuate; middle cauline leaves oblanceolate, lanceolate, to elliptic, 4.5–7 × 1–1.5 cm, sessile, cuneate at base, gradually reduced in size upwards and uppermost to 10 × 2.6 mm. Raceme densely flowered, only slightly elongated in fruit; rachis pubescent as stem; fruiting pedicels 6.5–9.4 mm, ascending to divaricate-ascending, straight or slightly curved, pubescent with stellate trichomes some with reduced rays except subsetose central ray and appearing simple. Sepals 3.7–4.5 mm, ovate-oblong, with membranous white margin, stellate pubescent, subapically with setose central ray and reduced lateral rays, subsaccate at base; petals white, 6.3–8.5 mm, narrowly obcordate, with oblong lobes 2.5–4 mm, attenuate to flattened claw-like base 3–4 mm; median filaments 4.1–4.9 mm, dilated at base, unappendaged; lateral filaments 3.3–4.1 mm, basally with toothed oblong appendage 0.7–0.9 mm; anthers yellow, oblong, 1–1.3 mm; nectar glands 4, toothlike, 1 on each side of lateral stamen; ovules 4–5 per locule. Fruit oblong-ellipsoid to globose, distinctly inflated, 9.3–13.3 × 6.8–8.6 mm, glabrous on valves, occasionally with a few trichomes along proximal part of replum; septum complete, membranous; style slender (2.6–)3–3.8(–4.2) mm, glabrous or with few trichomes at base. Seeds suborbicular-lenticular, strongly flattened, minutely reticulate, 3–4 mm diam., including undulate, usually paler wing 0.4–0.6 mm wide.