Berberis (Karamuk)

Tanımı

Dikenli çalılardır. Yapraklar dökülücü ya da kalıcıdır. 1 ila 5 metre arası boylanabilirler. Basit yapraklar kısa sürgünlerin koltuklarındadır. Çiçekler üç bölümlü ve turuncu ya da sarı renklidir. Meyve üzümsüdür. Bazı türler sonbahardaki renk geçişleri nedeniyle süs bitkisi olarak değer görür. Cins ılıman ve tropikal bölgelerde yayılış gösterir. Cinse bağlı Berberis vulgaris’in meyveleri yaygın olarak tüketilir. Bu meyveler antikçağdan itibaren mutfakta kullanılmıştır. Gövde, kabuk ve köklerinden sarı boya elde edilmiştir. Bitkilerin dikenleri sikkeleri temizlemek için kullanılmıştır. Bitki huysuzluğu simgeler. Berberis vulgaris geleneksel tıp bağlamında cinsin en önemli üyesidir.

Etimoloji

Cins adı Berberice ami berberisin kısaltılmış halidir ve Berberi hıltanı anlamını verir. Doğrudan meyveyi tanımlayan bir kelimedir ve bu örneğin İngilizceye barberry olarak geçmiştir. Ayrıca yine berberis kelimesi ile bağıntılı olarak Berberis vulgaris, Türkçe’de amberbaris adı ile bilinir. Türkçe yaygın ad olarak karamuk belirtilmiştir ve bu kelime Türkçe kara taneli anlamına gelir. Bununla birlikte cinsin geleneksel adları kadıntuzluğu ve zirişktir.

Kocaeli’ndeki türler

Berberis veitchii

Berberis veitchii

Adi kadıntuzluğu

Berberis thunbergii

Berberis thunbergii

Bodur kadıntuzluğu

Berberis aquifolium

Berberis aquifolium

Sarıboya çalısı