Berberis aquifolium (Sarıboya çalısı)

derleyen:

Tanımı

Halihazırda bazı kaynaklarda Mahonia aquifolium olarak geçmektedir. 1 ila 3 metre büyüyebilir. Yapraklar dikenli yaprakçıklara bölünmüş olup teleksi yapıdadır. Çiçekler sarı renkli ve sıkı kümeler halindedir. Meyve mavimsi siyah renklidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak kuzey Amerika’da yayılış gösterir ancak süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde peyzajlara dikilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Peyzaj alanlarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Mart ve nisan ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde sarı boya çalısı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Berberice ami berberisin kısaltılmış halidir ve Berberi hıltanı anlamını verir. Doğrudan meyveyi tanımlayan bir kelimedir ve bu örneğin İngilizceye barberry olarak geçmiştir. Ayrıca yine berberis kelimesi ile bağıntılı olarak Berberis vulgaris, Türkçe’de amberbaris adı ile bilinir. Türkçe yaygın ad olarak karamuk belirtilmiştir ve bu kelime Türkçe kara taneli anlamına gelir. Bununla birlikte cinsin geleneksel adları kadıntuzluğu ve zirişktir. Tür adı Latince sivri yapraklı anlamına gelir. Türün yaprak yapısına ve bu epitetin daha önce kullanıldığı Ilex aquifolium (Çobanpüskülü) ile benzerliğine işaret eder.

Gıda

Meyveler ekşidir ve tüketilir. Çiçekleri çiğ olarak tüketilebilir. Meyvelerinden içecek elde edilir.

Tıp

Hazımsızlık sorunlarında başvurulur. Kök ve kökün kabuğu değiştirici, kan toniği, safra söktürücü, idrar söktürücü ve müshil etkilidir. Boğaz ağrısını gidermek için gargara yapılır. Gözde kan olması halinde gözleri yıkamak için kullanılır. Meyvesi müshil etkilidir.

Dikkat

Bilgi

Kök ve gövdelerden sarı, yapraklarından yeşil ve meyvelerden mor boya elde edilir.

Fotoğrafları