Barbarea vulgaris (Nicar otu)

derleyen:

Özet

Barbarea vulgaris (Nicar otu) genelde sulak alanların civarında görülen ve bahar sonundan yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Bitkiler

Turp takımı

Turpgiller

Nicarotu

Tanımı

Barbarea vulgaris (Nicar otu) genellikle 30 ila 60 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde yivli, tüysüz ve tabanda dallıdır. Taban yaprakları parlak ve koyu yeşil renklidir. Bunlar saplı, lirsi az teleksi; büyük bir terminal lob ve daha küçük alt loblar mevcuttur. Gövde yaprakları küçük, yumurtamsı, tırtıklı ya da lobludur. Çiçekler yoğun terminal küme halindedir. Bunlar 7 ila 9 mm uzunluğunda ve dört parlak sarı renkli taç yapraklıdır. Taç çok simetrilidir. Çanak yapraklar, taç yapraklardan daha kısadır. Dördü uzun ve ikisi kısa olmak üzere toplam altı adet ercik vardır. Meyve çok tohumlu, 1,5 ila 2,5 cm uzunluğundadır. Çiçekler erseliktir. Tohumlar temmuz ve eylül aylarında olgunlaşır. Çiçek sapı dik ve meyve dümdüz ise subsp. vulgaris, değilse subsp. arcuata.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrasya ve Kuzey Afrika’da yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika ve Avustralya kıtalarında da doğallaşmıştır. [Harita, Alt türler, Sinonimler] Dere kenarı, yol kenarı ve nemli bölgelerde görülen bitki umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde nicar otu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins 3. yüzyılda Kocaeli’nde yaşamış Azize Barbara’ya adanmıştır. Barbara, inancı yüzünden, Hristiyan olmayan babası tarafından kafası kesilerek öldürülmüştür. Barbara, yeni girdiği Hristiyanlıktan vazgeçmesi için babası tarafından işkenceye uğratılmış, ancak işkence izleri ertesi güne kadar süratle iyileşiyormuş. Hikayeye göre azizenin yaralarını iyileştiren bu bu bitkilerdir. Cinse ait bazı türler patlamaların neden olduğu yaraları iyileştirmek için kullanılmaktadır. Bu nedenle madenciler, askeri mühendisler ve topçular gibi patlayıcıyla çalışanların koruyucu azizesi olan Barbara’nın adı bu cinse uygun görülmüştür. Tür adı Latince yaygın anlamına gelmektedir ve bu bağlamda türün, cins özelinde yaygın görülmesine işaret etmektedir.

Gıda

Genç yapraklar ıspanak, genç gövdeler brokoli gibi tüketilmektedir. Yapraklar salatalara eklenmiştir. Tomurcuk ve çiçekler yenilmektedir.

Tıp

Yapraklar yara iyileştiricidir ve yaraları tedavi etmek için lapa halinde kullanılmıştır. Yapraklardan yapılan çay iştah açıcı, iskorbüt tedavi edici ve idrar söktürücüdür.