Atriplex tatarica (Unluca)

Tanımı

1,5 metreye kadar büyüyebilen bir ottur. Yapraklar değişken formlarda (üçgensi, üç köşeli, tebersi, mızraksı) olup, en çok 8 cm uzunluğunda ve en çok 7 cm genişliğindedir. Kenarları yılankavi ya da dişlidir. Çiçekler yaprak koltuklarında ve gövdenin ucunda belirir. Tohumlar yuvarlak, parlak, çıplak ve kahverengidir. Güneşli bölgeleri ve geçirgen toprakları tercih eder. Tohum yoluyla çoğaltılır ve tohumlar hızlı çimlenir. Kuraklığa dayanıklıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki Avrupa kuzey Afrika ve Asya kıtalarında doğal olarak yayılış gösterir. Ayrıca Amerika ve Avustralya kıtalarına da işgalci tür olarak yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Deniz kenarında, yol kenarında ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. Yalova istikametine doğru İzmit körfezi boyunca gözlemlenmiştir. Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Gıda

Genç yapraklar pişirilerek tüketilebilir. Otçul hayvanlar tarafından tüketilebilir. Sodyum ve potasyum bakımından zengindir. Tohumları öğütülerek ekmek yapımında kullanılır.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca beslenmeyen anlamına gelir. Bitkilerin zor habitat koşullarında (örneğin kurak çöller) hayatta kalmalarına işaret eder. Kocaeli’de görülen üç tür de tuzcul ortamlara adapte olmuştur. Dilimizdeki “unluca” kelimesinin etimolojisi ile ilgili detaya ulaşamadık. Atriplex halimus gibi türlerin üzerlerine un serpilmiş gibi bir görünümü vardır ve belki de atıf bu yöndedir. Tür adı Latince Tatar anlamına gelir. Hazar Denizinden, Pasifik okyanusa kadar olan bölgenin kadim adı Tataria (ya da Tataria Magna) olup bitkinin doğal yayılış alanına işaret eder.

Türkçe adları

Dilimizde unluca adı ile bilinmektedir.

Tıp

Bitkinin tıbbi olarak potansiyeli olduğuna dair kayıtlar bulunmakla birlikte detay yoktur.

Dikkat

Suni gübre verilirse yapraklarında nitrat depolayabilir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.