Özet
Atriplex tatarica (Unluca) genelde deniz kenarında görülen ve erken dönemde tüketilen tek yıllık bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Atriplex tatarica (Unluca) genellikle 20 ila 80 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dik ya da yatık yükselici ve genellikle çok dallıdır. Yapraklar değişken formlarda (üçgensi, üç köşeli, tebersi, mızraksı) olup, en çok 8 cm uzunluğunda ve en çok 7 cm genişliğindedir. Kenarları yılankavi ya da dişlidir. Çiçekler yaprak koltuklarında ve gövdenin ucunda belirir. Torbacık yumurtamsı ya da neredeyse küresel ve sıkıştırılmıştır. Tohumlar yuvarlak, parlak, çıplak ve kahverengidir. Güneşli bölgeleri ve geçirgen toprakları tercih eder. Tohum yoluyla çoğaltılır ve tohumlar hızlı çimlenir. Kuraklığa dayanıklıdır.
Anahtar
Aç
1. Bırahte tabanı kesik ya da yuvarlak var. tatarica
1. Bırahte tabanı içbükey
2. Bırahte derince üç loba bölünür, orta lob dar ve sivri uçludur var. pseudo-ornata
2. Bırahte baklavamsı, eğer üç loblu ise de orta lob geniştir var. constantinopolitana
Gözlem bilgileri
Bitki Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya kıtalarında doğal olarak yayılış gösterir. Ayrıca Amerika ve Avustralya kıtalarına da işgalci tür olarak yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Deniz kenarında, yol kenarında ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda Yalova istikametine doğru İzmit körfezi boyunca gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde unluca adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca beslenmeyen anlamına gelir. Bitkilerin zor habitat koşullarında (örneğin kurak çöller) hayatta kalmalarına işaret eder. Kocaeli’de görülen üç tür de tuzcul ortamlara adapte olmuştur. Dilimizdeki “unluca” kelimesinin etimolojisi ile ilgili detaya ulaşamadık. Atriplex halimus gibi türlerin üzerlerine un serpilmiş gibi bir görünümü vardır ve belki de atıf bu yöndedir. Tür adı Latince Tatar anlamına gelir. Hazar Denizinden, Pasifik okyanusa kadar olan bölgenin kadim adı Tataria (ya da Tataria Magna) olup bitkinin doğal yayılış alanına işaret eder.
Gıda
Genç yapraklar pişirilerek tüketilmektedir. Otçul hayvanlar tarafından tercih edilmektedir. Bunun yanında sodyum ve potasyum bakımından zengindir. Ayrıca tohumları öğütülerek ekmek yapımında kullanılmıştır.
Tıp
Bitkinin tıbbi olarak potansiyeli olduğuna dair kayıtlar bulunmakla birlikte detay yoktur.
Dikkat
Suni gübre verilirse yapraklarında nitrat depolayabileceği rapor edilmiştir.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın