Site icon Kocaeli Bitkileri

Atriplex prostrata (Kara pazı)

Atriplex prostrata subsp. calotheca

Atriplex prostrata subsp. calotheca: 07/09/2020; Kocaeli Kent Ormanı; 354 m.; çayır. © Hüseyin Cahid Doğan

Tanımı

1 metreye kadar büyüyebilen dik bir ottur. Gövde çoğunlukla dallıdır ve alt dallar genellikle yatıktır. Yapraklar belirgin biçimde mızrak ucu şeklinde, çoğunlukla karşılıklı, en çok 8 cm uzunluğunda ve en çok 7 cm genişliğindedir. Çiçekler gövdenin ucunda belirir. Tohumlar kahverengi ya da siyah renkli, düz ve disk biçimindedir. Güneşli bölgeleri ve geçirgen toprakları tercih eder. Tuzlu alanları tolere eder. Tohum yoluyla çoğaltılır ve tohumlar hızlı çimlenir.

Gözlem bilgileri

Bitki Avrasya, kuzey Amerika ve kuzey Afrika’da doğal olarak yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Deniz kenarında, tarlalarda ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. İzmit ve Kartepe ilçelerinde gözlemlenmiştir. Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 300 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde karapazı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca beslenmeyen anlamına gelir. Bitkilerin zor habitat koşullarında (örneğin kurak çöller) hayatta kalmalarına işaret eder. Kocaeli’de görülen üç tür de tuzcul ortamlara adapte olmuştur. Dilimizdeki unluca kelimesinin etimolojisi ile ilgili detaya ulaşamadık. Atriplex halimus gibi türlerin üzerlerine un serpilmiş gibi bir görünümü vardır ve belki de atıf bu yöndedir. Tür adı Latince yatık anlamına gelir. Bitkinin genel görünüm itibariyle tüm parçalarının yere yatık olmasına işaret eder. Alttür adı ise Antik Yunanca güzel kapsüllü anlamına gelir. Buradaki atıf ise bitkinin meyvelerinedir.

Gıda

Genç yapraklar pişirilerek tüketilebilir. Potasyum kaynağı olması nedeniyle hem tıbbi amaçlarla hem de gıda olarak toplanır. Deniz kenarında yetiştiği için tüketilmeden önce birkaç kere yıkanmalı ve her defasında yıkama suyu tazelenmelidir. Tohumları öğütülerek toz haline getirilir ve ekmek yapımında, ayrıca çorbaları koyulaştırmak için kullanılır. Ancak tohumları oldukça küçüktür ve bu nedenle bu işlem hayli uğraştırıcıdır.

Tıp

Tohumları kusturucu ve müshil etkilidir.

Dikkat

Fotoğrafları

Exit mobile version