Site icon Kocaeli Bitkileri

Asteraceae (Papatyagiller)

Çocuk otu

Achillea maritima: 13/06/2020; Uzunkum; 5 m.; deniz kıyısı. © Hüseyin Cahid Doğan

Özet

Asteraceae (Papatyagiller) enginar, marul, ayçiçeği gibi çok sayıda ekonomik türü barındıran kozmopolit bir bitki ailesidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Genel tanım

Asteraceae (Papatyagiller) tek, iki ya da çok yıllık otlar, çalılar, tırmanıcılar ve küçük ağaçlardan oluşan bir ailedir. Yapraklar almaşlı ya da zaman zaman karşılıklı, kenarları düz ya dişli, biçimleri loblu ya da bölünmüştür. Sitipül mevcut değildir. Çiçekçikler küçük ve kömeç (capitulum) adı verilen başlarda küme halinde olup bir ya da daha fazla seriden oluşan bitişik bırahteler (filari/phyllarium) tarafından çevrilmiştir. Nadiren çiçek başları birleşik olup bir ila birkaç çiçekli kömeçten oluşur. Kömeçler tek ya da bir başak, salkım, talkım, yalancı şemsiye ya da bileşik salkım halinde dizilmiştir. Çiçek tablası (recaptaculum), başka br deyişle çiçekçiklerin çıktığı hazne genellikle dışbükey, zaman zaman koniksi ya da silindirik ya da bazen içbükey olup çukurlu ya da pürüzsüz ve çıplak, pullu ya da tüylü olabilir.

Çiçek

Her kömeçte bir ya da iki tip çiçekçik bulunur, bunlar tek eşeyli ya da kısır ya da nadirn kömeç iki evciklidir. Dış çiçekçikler (radius) sıklıkla dilsi, içtekiler (discus) tüpsü ya da tüm çiçekçikler dilsi ya da tüpsü olabilir. Çanak üst durumlu, kalıcı bir sorguç (pappus) ile ya da zaman zaman dökülücü tüy, kıl, kılçık ya da pulladır. Taç (corolla) birleşik (gamopetalus), uzun ya da kısa bir tüple, 4 ila 5 loblu ve düzenli ya da dilsi ve ve düzensizdir. Ercik (stamen) genellikle 5 adet olup taç tüpüne yerleştirilmiştir. İplikçikler (filamentum) serbesttir. Başçık (anthera), boyuncuk (stylus) tarafından çevrilmiş bir tüpe bağlı ya da nadiren serbesttir. Yumurtalık alt durumludur (epigynus). Meyve tek tohumlu bir kapçık (achenium) olup kendi kendine açılmaz, sıklıkla kalıcı sorguçlarla taçlanmış ve genellikle kurudur.

Asteraceae (Papatyagiller), Orkidegiller ile birlikte en kalabalık bitki ailesidir. Aile dünyanın tamamında yayılış gösterir. Marul, ayçiçeği, enginar gibi mutfak değeri olan bitkiler bu aileye bağlıdır. Ayrıca civanperçemi, papatya, aynısafa gibi çok sayıda tıbbi değere sahip bitkiyi de barındırır. Tohum dağıtma stratejileri nedeniyle çok sayıda papatyagiller türü dünyanın tamamında işgalci durumdadır, ilimizde bunun en başat örneği Erigeron (şifaotu) cinsidir. [Sinonimler, Cinsler]

Etimoloji

Aile adını, Aster cinsinden almaktadır.

Kocaeli’ndeki cinsler

Achillea

Civanperçemi

Ageratum

Vapurdumanı

Ambrosia

Zaylançiçeği

Argyranthemum

Çeşmepapatyası

Anthemis

Papatya

Arctium

Löşlek

Artemisia

Yavşan

Aster

Yıldızpatı

Bellis

Koyungözü

Bidens

İkidiş

Bombycilaena

Kısaayaklı

Calendula

Aynısefa

Cardopatium

Kurtludiken

Carduus

Eşekdikeni

Carlina

Keygana

Carpesium

Kuzeyotu

Carthamus

Aspir

Centaurea

Peygamberçiçeği

Chondrilla

Karakavuk

Chrysanthemum

Krizantem

Cichorium

Hindiba

Cirsium

Köygöçüren

Cota

Babuçça

Coreopsis

Kızgözü

Cosmos

Kozmos

Crepis

Kıskı

Crupina

Gelindöndüren

Cynara

Enginar

Dahlia

Yıldızçiçeği

Dichrocephala

Kırtıkotu

Dimorphotheca

Bodrumpapatyası

Dittrichia

Sarıot

Doronicum

Kaplanotu

Echinops

Topuz

Eclipta

Yerpaskalyası

Epitrachys

Kısakangal

Erigeron

Şifaotu

Eupatorium

Koyunpıtrağı

Euryops

Güneşpapatyası

Felicia

Felisya

Filago

Keçeotu

Gaillardia

Gayretçiçeği

Galatella

Galatel

Galinsoga

Beşpat

Gazania

Gazanya

Glebionis

Kasımçiçeği

Gnaphalium

Bozağan

Hedypnois

Sünnetlice

Helianthus

Ayçiçeği

Helichrysum

Ölmezçiçek

Helminthotheca

Billurdüğme

Hieracium

Şahinotu

Hyoseris

Semirten

Hypochaeris

Dağmarulu

Inula

Yolotu

Jacobaea

Kanaryaotu

Jurinea

Geyikgöbeği

Lactuca

Marul

Lapsana

Şebrek

Leontodon

Aslandişi

Leucanthemum

Aypapatya

Logfia

Keçeotu

Lophiolepis

Kazankulpu

Matricaria

Almanpapatyası

Mauranthemum

Margrit

Notobasis

Yavankenger

Omalotheca

Bozağan

Onopordum

Kangal

Pallenis

Dikenotu

Pentanema

Andızotu

Pericallis

Sinerarya

Petasites

Vebaotu

Picnomon

Kılçıkdiken

Picris

Şiro

Pilosella

Tırnakotu

Pseudognaphalium

Yalancıbozağan

Pseudopodospermum

İskorçina

Pulicaria

Yaraotu

Reichardia

Karasakız

Rhagadiolus

Çatlakçanak

Rhaponticoides

Tülüşah

Rudbeckia

Güneşşapkası

Santolina

Lavantin

Scolymus

Akçakız

Scorzonera

Tekesakalı

Senecio

Kanaryaotu

Sigesbeckia

Sarıteçan

Silybum

Devedikeni

Solidago

Altınbaşak

Sonchus

Eşekgevreği

Symphyotrichum

Simpati

Tagetes

Kadifeçiçeği

Tanacetum

Pireotu

Taraxacum

Karahindiba

Telekia

Puğre

Tephroseris

Ümbülükçiçeği

Tolpis

Hoşkıskı

Tragopogon

Yemlik

Tripleurospermum

Akpapatya

Tripolium

Bataklıkpapatyası

Tussilago

Öksürükotu

Tyrimnus

Dulkarıgömleği

Urospermum

Acıyemlik

Xanthium

Pıtrak

Xeranthemum

Kâğıtçiçeği

Xerochrysum

Kâğıtçiçeği

Zinnia

Kirlihanım

Phonus

Sarıdiken

Micropus

Yumakbaş

Exit mobile version