Özet
Aster tataricus (Tartarya patı) ilimizde genelde bahçe ve mezarlara dikilen, yaz ortasından güz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Aster tataricus (Tartarya patı) genellikle 10 ila 110 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Rizomları zamanla odunsu olur. Gövde dik ve basittir. Yapraklar gövdede, yukarı doğru gidildikçe boyları küçülme eğiliminde, pürüzlü, uçları sipsivri ya da sivri ila yuvarlak, en alttaki yapraklar çiçeklenme zamanı kurumuş olur. Yaprak ayası ters mızraksı ila yumurtamsı, kenarları dalgalı, 30 ila 50 cm uzunluğunda ve 6 ila 12 cm genişliğindedir. Çiçek başları 14 ila 50 arası sayıda, çiçek kurulu sapı 2,5 ila 6,5 cm uzunluğunda, bırahteler şeritsi mızraksı, kenarları düzdür. İnvolukrum çan biçimlidir. Filariler üç sıralı, uzunlukları aynı değil ve zarsıdır. Dilsi çiçekler 14 ila 30 arası sayıda, mavi ila soluk lavanta renkli ya da mor ve çıplaktır. Disk çiçekleri sarı renklidir. Kapçık koyu renkli, ters oval biçimli ve 2,5 ila 3 mm uzunluğundadır. Sorguç 4 sıralı ve kırmızımsıdır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Uzakdoğu, Moğolistan ve Rusya’da yayılış gösterir ancak süs bitkisi değeri nedeniyle yetiştirilmektedir. [Harita, Sinonimler] Nemli bölgeler, çayırlar ve dere kenarlarında görülen bitki umumiyetle temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 100 ila 1300 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde tartarya patı adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca yıldız anlamına gelir. Adını adalet tanrıçası Astraea’dan (Ἀστραῖα) almıştır. Roma panteonundaki Virgo’nun karşılığı olan Asterea, yeryüzüne baktığında orada hiç yıldız olmadığını görmüş ve üzüntüden ağlamıştır. Gözyaşlarının döküldüğü yerden yıldız biçimindeki yıldızpatı çiçekleri büyümüştür. Tür adı Latince Tatar anlamına gelir. Hazar Denizinden, Pasifik okyanusa kadar olan bölgenin kadim adı Tataria (ya da Tataria Magna) olup bitkinin doğal yayılış alanına işaret eder.
Tıp
Balgam söktürücü ve enfeksiyon temizleyicidir. Ayrıca anti bakteriyel, mantar giderici, öksürük kesici ve uyarıcıdır. Bunun yanında bronşit ve tüberküloz tedavisinde kökü dahili olarak kullanılır.
Fotoğrafları
