Kocaeli Bitkileri | Artemisia verlotiorum (Çin pelinotu)

Çin pelinotu

Anahtar kelimeler: Yenilebilir bitki, Neofit bitki.

Dolaşım

Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Yavşan › Çin pelinotu

Dağılımı

Bitki doğal olarak Avrasya’da yayılış gösterir. Ülkemizin doğal türü olmayıp, ılıman bölgelerinde doğallaşmıştır. Güçlü bir istilacıdır ve rizomları ile yayılır.

Genel bilgiler

50 ila 100 cm büyüyebilir. Gövde yeşil renklidir. Yapraklar geniş, beyaz salgılı noktalı ve gri kaba tüylüdür. Taban ve alt gövde yaprakları kısa saplı, yaprak ayası yumurtamsı, 1 ila 2 derin teleksidir. Orta gövde yaprakları sapsız, yaprak ayası genişçe yumurtamsı, 5 ila 10 cm uzunluğunda ve 3 ila 8 cm genişliğinde, tek derin teleksi, bölümler 3 ya da 4 çiftli, şeritsi mızraksıdır. Üst yapraklar 3 ila 5 lobludur. Dıştaki dişi çiçekler 3 ila 6 arası sayıdadır. Disk çiçekleri 8 ila 18 arası sayıdadır. Kırmızımsı ila kahverengi çiçek başlarına sahiptir. Kapçık ters yumurtamsı ila dikdörtgensidir.

Gözlem

Orman açıklıkları, tahrip edilmiş araziler ve yol kenarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir.

Yaygın adları

Çin pelinotu, Laz yavşanı.

Çiçek zamanı

Ağustos-Ekim ayları.

Yükseklik

0-1000 metre arası.

Etimoloji

Cins adını, Zeus ve Leto’nun kızı tabiat tanrıçası Artemis’ten (Ἄρτεμις) almaktadır. Homeros, Artemis’i okçu ve avcı sıfatları ile nitelemiştir. Roma mitolojisindeki karşılığı Diana’dır. Kelime anlamı ‘yaralanmaz’ ve ‘sağlıklı’ olan Artemis’in başkalarına da güç ve sağlık verme yeteneği vardır. Bitkinin ayın etkisinde (dolayısıyla ay tanrıçasının) olan bitkilerden biri olduğuna inanılır, ayrıca erken ergenlik için de kullanılırdı. Artemis aynı zamanda ay tanrıçası olarak da bilinir. Yavşan türlerinin büyük bölümü gümüş renkli tüylerle kaplıdır ve bu sayede ay ışığının yansımasına benzer bir görünüme sahiptirler. Artemis, ikiz kardeşi Apollo’dan bir gün önce doğmuş ve oldukça sorunlu geçen kardeşinin doğumunda annesine yardım etmiştir. Özellikle Artemisia vulgaris doğum sonrası sorunlar için geleneksel olarak kullanılan bir bitkidir. Cinsin Türkçe adı olan “yavşan”, yabçan kelimesinden muharreftir. Dede Korkut Hikayelerinde “yavşan dibi berk olmaz” mısrasında anılmaktadır. Tür adı Latince “Jean Baptiste Verlot‘a” anlamına gelir. 1816 – 28 Ocak 1891 yılları arasında yaşamış Fransız bitki bilimcidir. Türün Artemisia vulgaris’ten farklı olduğunu ilk o keşfetmiştir.