Özet
Arctium (Löşlek) türlerinin etkili tohum dağıtma stratejileri, cırtcırt adı verilen tutturucunun icadına ilham olmuştur.
Hiyerarşi
Tanımı
Arctium (Löşlek) genellikle 50 ila 300 cm boylanan ve iki yıllık bitkilerden oluşan bir cinstir. Gövde dik ve dallı olup dalları yükselicidir. Kök bir metre uzunluğa ve 2 cm kalınlığa ulaşabilir. Yapraklar tabanda ve gövdede, uzun sapı, iri ayalı, alt yüzeyleri yünlü, koyu yeşil renkli, yüreksi ve kenarları dişlidir. Kömeçler tablamsıdır. Çiçek durumu sapsız ya da sap 1 ila 9 cm uzunluğundadır. İnvolukrum küresel ila yumurtamsıdır. Filariler 9 ila 17 sıra halinde çok sayıdadır. Bunların dış ve ortadakileri darca mızraksı, kenarları düz, ucu kancalı dikenli, içtekiler ise şeritsi, yükselici ya da dik ve düz uçludur. Çiçek tablası düz olup bizsi pullar barındırır. Çiçekçikler 20 ila 40 adet, taç pembe ila mor renkli, çıplak ya da salgılı-havlı, tüp uzatılmış ve boğaz çansıdır. Kapçık ters yumurtamsı olup kısa bir sorguç taşır.
Kökleri özellikle Uzakdoğu’da tüketilmektedir. Anadolu’da nazardan koruduğuna inanılarak kilimlere işlenmiştir. Bitki arsızlığı simgeler. Arctium lappa yaygın olarak bilinen bir tıbbi bitkidir ve bilhassa idrar söktürücü, terletici ve kan temizleyici olarak kullanılmıştır. Cins Asya ve Avrupa’ya özgüdür ancak günümüzde Amerika kıtasına da yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adının etimolojisi belli değildir. Muhtemelen Antik Yunanca ayı anlamına gelen arktos (άρκτος) kelimesinden türetilmiş olup, cinsin çiçek durumunun yapısına işaret etmektedir.
