Özet
Arbutus andrachne (Sandal ağacı) genelde makilik alanlarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan her dem yeşil bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Arbutus andrachne (Sandal ağacı) genellikle 12 metre büyüyebilen her dem yeşil bir çalı ya da küçük ağaçtır. Gövde 25 cm çapa ulaşabilir. Kabuk kırmızı renklidir ve büyük parçalar halinde dökülücüdür. Kabuk döküldükten sonra fıstık yeşili alt katman ortaya çıkar ve bu da zamanla turuncu kahverengi olmaktadır. Yapraklar koyu yeşil renkli ve eliptik ve 7 ila 10 cm uzunluğunda, 4 ila 6 cm genişliğindedir. Çiçekler çan biçimli ve beyaz renklidir. Meyveler güz aylarında olgunlaşır, turuncu ya da açık kırmızı renklidirler ancak tatları acıdırlar. Çiçekler erseliktir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Arnavutluk ile Kafkasya arasındaki bölgede yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çalılık, ormanlık alan ve kayalık yamaçlarda görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde akdeniz çilek ağacı, sandal ağacı ve hartlap adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince ağaç anlamına gelir. Etimolojinin kaynağı açık değildir. Keltçe sert meyve anlamına gelen arboise’den türetilmiş olması da olasılıklar arasındadır. Tür adı Antik Yunanca çilek anlamına gelir. Antik Yunanca’da çilek (Fragaria vesca) için kullanılan kelime, meyveleri çileğe benzeyen ve hatta çilek ağacı denilen bu ağaç için de kullanılmıştır. Gerçekte bitkinin Antikçağdaki adı andrachledir ancak bilimsel literatüre alınırken “l” harfi “n” harfi ile değiştirilmiş gözükmektedir.
Tarihi
Plinius 13-40: Yunan yazarlar andrachle adı verilen ağacın andrachne (semizotu) ile aynı ada sahip olduğunu yazar. Oysa semizotu başka bir bitkidir ve iki bitkininde adlarında bir harf farklıdır. Bu yabani bir ağaçtır, ovalarda yetişmez, görünüş olarak kocayemişe benzer, yaprakları küçüktür ve dökülmez. Kabuğu kaba değildir ancak görünüşü berbattır. (Ağacın kabuğunun her yıl soyulmasına işaret ediyor olmalıdır).
Gıda
Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir.
Dikkat
Aşırı tüketilirse sarhoşluğa neden olabileceği rapor edlimiştir.
Bir yanıt yazın