Tanımı
Dik, iki ya da çok yıllık bir bitkidir. 30 cm ila 1 metre büyüyebilir. Kazıkkök etlidir. Gövde dik, köşeli ve olukludur. Yapraklar 5 ila 7 arası sayıda yaprakçığa bölünür. Çiçek kurulu yanal ya da terminal, kısaca saplı ya da da yaprak koltuklarında sapsız, 4 ila 12 arası eşit olmayan kolludur. Bırahte ve ikincil bırahte görülmez. Çanak dişleri körelmiştir. Küçük şemsiyelerde 20 civarı çiçek bulunur. Çiçekler yeşilimsi beyaz renklidir. Meyve 1,5 mm uzunluğunda ve genişçe yumurtamsıdır.
Gözlem bilgileri
Bitkinin doğal yayılış alanı kesin değildir. Antikçağdan itibaren yenidünyanın büyük bölümünde dikimi yapılmaktadır. Mutfak değeri nedeniyle yenidünya da da ekilip tüketilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Nemli bölgelerde görülür. İzmit ve Kandıra ilçelerinde gözlemlenmiştir. Mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Tarihi
Tutankhamun’un mezarında kereviz yaprakları bulunmuştur. Homeros’un İlyada adlı destanında bitkinin at yemi olarak kullanıldığı yazılıdır. Kokusu ve yaprak nedeni nedeniyle cenaze törenlerinde kullanıldı. Isthmian oyunlarında galiplere kereviz tacı verilmiştir.
Bilgi
Böcek kovucu olarak kullanılır.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca arı otu anlamına gelir. Kereviz bitkisinin kadim adıdır ve arıların bitkinin çiçeklerine “ilgi duymalarına” işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan kereviz Farsça kökenlidir (كرفس) ve bu dilde de aynı bitki için kullanılır. Tür adı Latince güçlü kokulu anlamına gelir. Bitkinin yoğun kokusuna işaret eder.
Türkçe adları
Dilimizde kereviz adı ile bilinmektedir.
Gıda
Yapraklar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Çorbalara tat vermesi için kullanılır. Kökü çorba ve salatalarda kullanılır.
Tıp
Kan basıncını düşürür, hazma yardım eder, uterusu uyarır ve iltihap gidericidir. Olgun tohum, bitki ve kökü; müshil, gaz giderici, idrar söktürücü, adet kolaylaştırıcı, süt arttırıcı, yatıştırıcı, uyarıcı ve toniktir.
Dikkat
Bazı hassas insanlarda dermatite neden olabilir. Hamilelik esnasında kullanılması önerilmez.
Fotoğrafları
© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.
Görüşünüzü Yazın