Antirrhinum majus (Aslanağzı)

Tanımı

30 cm ila 1 metre kadar büyüyebilir. Yapraklar almaşlı dizilişli, basit, kenarı düz, dikdörtgensi ila kaşıksı; parlak koyu yeşil renklidir. Bunlar 1 ila 7 cm uzunluğunda ve 2 ila 2,5 cm genişliğindedir. Beş taç ve çanak yaprak görülür. Ercik sayısı dörttür. Tohumlar ağustos ile ekim aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Geçirgen toprağı ve güneşli bölgeleri tercih eder. Tohumlar 18 derecede 2 ila 3 hafta arasında çimlenir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yol kenarı, tahrip edilmiş araziler ve yamaçlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde aslanağzı adı ile bilinmektedir.

Gıda

Tohumlarından elde edilen yağ zeytinyağı ikamesi olarak kullanılır.

Bilgi

Çiçeklerinden yeşil boya elde edilir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca burun gibi anlamına gelir. Cinsin çiçeklerinin yapısına işaret eder. Dioscorides kapsüllerinin “buzağı burnuna” benzediğini yazar. Dilimizdeki aslanağzı kelimesi muhtemelen Lucius Junius Moderatus Columella’nın bitkiyi tanımlarken kurduğu cümle ile ilgilidir: “Bitki öfkeli bir aslanın açık ağzına benziyor”. Tür adı Latince en büyük anlamına gelir. Türün cins özelinde boyutuna işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Antirrhinum majus alterum, folio longiore”dir.

Tıp

Yaprak ve çiçekler iltihap giderici ve uyarıcıdır. İltihap tedavisinde etkilidir ve hemoroit için başvurulur.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.