Tanımı
2 metre büyüyebilir. Gövde dik ve mor renklidir. Çiçekler beyaz ya da soluk pembe renklidir. Yapraklar almaşlı dizilişlidir. Taban yapraklar iki teleksi ya da üçlüdür. Çiçek kurulu 15 ila 90 arası sayıda kol bulundurur. Küçük şemsiyelerde yaklaşık 35 çiçek bulunur. Çiçek açtıktan sonra bitki ölür ancak gövde bazı Verbascum türlerinde olduğu dik bir biçimde ayakta kalır. Bu bitkinin sapının dayanıklılığına işaret eder ve bu nedenle bazı müzik aletlerinin yapımında kullanılır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa ve orta Asya’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Sulak alanlar ve orman içi derelerin kenarında görülür. Başiskele ve Kartepe ilçelerinde gözlemlenmiştir. Temmuz ve ağustos ayları arasında çiçek açar. 300 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Tıp
Gastrointestinal sistem, solunum yolu, sinir sistemi hastalıkları, ateş, enfeksiyonlar ve grip tedavisinde başvurulur. Kök ve tohumlar spazm çözücü, aromatik, gaz giderici, terletici, idrar söktürücü, adet akışı teşvik edici, balgam söktürücü, uyarıcı ve toniktir.
Bilgi
Meyveleri öğütülerek saçlardaki parazitleri öldürmek için kullanılmıştır.
Dikkat
Dermatite neden olabilir. Aşırı tüketimi merkezi sinir sistemine zarar verebilir.
Etimoloji
Cins adı Latince melek gibi anlamına gelir. Zehirlenme ve çeşitli hastalıklara deva olduğu yönündeki inanışa atfen, bitkinin iyilik meleği gibi insanlara yardım etmesine işaret edilmiştir. Cinsin Türkçe adı olan melekotu, açık biçimde cinsin bilimsel adının tercüme edilmesi ile oluşturulmuştur. Bitkilerden Avrupa’daki bazı ülkelerde Kutsal Ruh’un kökü olarak bahsedilir ve kökleri çiğnenir. Köklerinin muska halinde boyna asılması halinde, kişinin nazar ve büyüden korunacağına inanılırdı. Tür adı Latince ormanda anlamına gelir. Türün habitat tercihine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Europae frigidioris subhumidis sylvaticis” olarak belirtilmiştir.
Türkçe adları
Dilimizde melek otu ve kekire adları ile bilinmektedir.
Gıda
Çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Kökü pişirilerek tüketilir. Reçeli yapılır. Salatalara eklenir. Gövde ve yaprak sapları şeker üretiminde kullanılır ve çeşitli hamur işlerine eklenir.
Fotoğrafları
© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.
Görüşünüzü Yazın