Anethum (Dereotu)

Özet

Anethum (Dereotu), baharat ve çeşni değeri nedeniyle yaygın olarak yetiştirilen tek yıllık bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Apiales

Maydanoz takımı

Apiaceae

Maydanozgiller

Tanımı

Anethum (Dereotu) tek yıllık, çıplak, mumsu ve aromatik bitkilerden oluşan bir cinstir. Gövde dik, silindirik ve dallıdır. İnvolukrum ve involukral bırahteler mevcut değildir. Taban yaprakları saplıdır. Yapraklar 3 ila 5 arası sayıda teleksi ve uzun ipliksi lobludur. Yaprak sapı gövdede kılıf oluşturur. Yaprak kılıfı kuruzarsı kenarlıdır. Çiçek durumu gevşek bileşik bir şemsiyedir. Çiçek durumu sapı çok dallıdır. Çanak yaprak görülmez. Çanak dişleri körelmiştir. Çiçekler sarı renklidir. Taç yapraklar neredeyse dairesel olup uçları içe kıvrıktır. Sitilopodyum koniksidir. Boyuncuk kısa ve evvela dik iken çiçeklenme döneminde yayılıcı ve geriye kıvrıktır. Meyve elipsoit ya da yumurtamsı elipsoit ve sırt bölümünde belirsiz biçimde düzleştirilmiştir. Foeniculum (rezene) ile oldukça yakındır ancak Anethum genellikle daha küçük ve tek yıllık olup meyveler kanatlı ve güçlü biçimde sıkıştırılmıştır. Ayrıca iki cinsin kokuları da hayli farklıdır. Cins doğal olarak Sahra ile Hindistan arasındaki bölgede yayılış göstermekle birlikte günümüzde mutfak değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. [Harita, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca güçlü kokulu anlamına gelir ve bu bağlamda yapraklarının aromatik kokusuna işaret eder. Buna bağlı olarak anason ile aynı kökten gelmektedir. Yunan ve Roma mitolojisine göre Anethus (Ἄνηθος) adındaki bir genç, belirsiz nedenlere bağlı olarak dereotuna dönüşmüştür. Türkçe yaygın adı olan dereotu, Farsça kökenli tare (تره) kelimesinden gelse gerek. Bu kelime Farsçada taze sebze anlamına gelir. Kelime ayrıca Lepidium sativum (tere) için de kullanılır.

Kocaeli’ndeki türler