Anacamptis (Sivrisalep)

Özet

Anacamptis (Sivrisalep) genellikle bahar aylarında nemli çayırlarda görülen bir orkide cinsidir ve ilimizdeki bazı popülasyon tehdit altındadır.

Hiyerarşi

Tanımı

Anacamptis (Sivrisalep) kökgövdesi yumrulu bitkilerden oluşan bir cinstir. Yumruları boş, düz ve yuvarlak olup bölünmemiştir. Gövde çıplak ve yapraksıdır. Gövdede doğrusal mızraksı yapraklar görülür ve bunlar tabana yakın yerde kümelenmiştir. Yapraklar tabanda ve gövdede olup lekesizdir. Çiçek kurulu piramit formunda ve birkaç adet ya da çok sayıda çiçeklidir. Çiçekler küçüktür. Çiçek bırahteleri zarsı ve zaman zaman yapraksıdır. Taç ve çanak yapraklar hafifçe içbükey, çıplak ve uzunlukları eşittir. Dudak mahmuzlu, düz ve yelpazemsi, darca ya da belirgin biçimde üç lobludur. Yanal lobları (varsa) yuvarlak, dikdörtgensi-baklavamsı, eğikçe üçgensi ya da şeritsi; orta lob (varsa) düz ya da iki loblu, çıplak, sivilceli ya da zaman zaman kıllıdır. Mahmuz ipliksi ya da geniş ve kalındır. Sütun kısa ve pollinia iki adettir. Yumurtalık silindirik, sapsız ya da neredeyse sapsız, bükük ve çıplaktır.

Karasal bir cins olup çoğu türü sığ ve geçirgen kireçli topraklarda yetişir. Ayrıca kuru, besin değeri bakımından zayıf otlaklar ve çayırlar ile sulak alanlar, kumlu bölgeler, yol kenarı, makilik, orman altı gibi alanlarda görülür. Türler en yaygın olarak nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Güz aylarında yaprak rozeti ortaya çıkar ve bu kış ve bahar aylarında yeşil kalır ancak çiçeklenme döneminde solmaya başlar. Meyveden sonra türler kalıcı yer altı yumruları ile hayatta kalır ki bu kurak geçen Akdeniz iklimine uygun bir davranıştır. Yumrular tek yıllıktır ancak uygun koşullarda gövde tabanının altında birden fazla yumru gelişebilir. Cinse bağlı türlerde meyve üretimi yüzdesi hayli düşüktür. Ancak tek meyve 2000 tohum üretebilir. Tohumların herhangi bir besin rezervi yoktur ve bu nedenle çeşitli mantar türleri ile simbiyotik olarak çimlenir. Çimlendikten sonra çiçek açmaya kadar olan süre 4 ila 8 yıldır. Cins Akdeniz havzası, Avrupa ve Batı Asya’ya özgüdür. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca bir terkip olup, geri yaslanan anlamına gelmektedir. Pollinium adı verilen yapının cinse bağlı türlerde karakteristik olarak geriye doğru durmasına işaret eder. Polinium, orkide çiçeklerinin de üst bölümünde bulunan polen kütlesinin adıdır.

Kocaeli’ndeki türler